Έλμαρ Αλτφάτες (24 Αυγούστου 1938 – 1 Μαΐου 2018)

Θρηνούμε σήμερα την απώλεια του Έλμαρ Αλτφάτερ, συνομιλητή, ακαδημαϊκού ερευνητή και δασκάλου, πολιτικού συντρόφου και φίλου.

Ο Έλμαρ είχε εμπλακεί στις υποθέσεις της Αριστεράς στη Δυτική Γερμανία από τη δεκαετία του 1950 και ήταν μέλος της Σοσιαλιστικής Γερμανικής Φοιτητικής Ένωσης (SDS), του Σοσιαλιστικου Γραφείου, των Πρασίνων και τελικά του Ντι Λίνκε. Συνεργάστηκε με το Ίδρυμα «Ροζα Λουξενμπουργκ» με πολλούς τρόπους: ομιλητής, συγγραφέας και συνεντευξιαζόμενος. Συμμετείχε στις πολιτικές και ακαδημαϊκές συζητήσεις για την Αριστερά από τη δεκαετία του 1960 με αμέτρητα κείμενα. Το 1971 ίδρυσε μαζί με άλλους το περιοδικό Probleme des Klassenkampfs (PROKLA)(ΣτΜ: Προβλήματα της ταξικής πάλης), που εξέδιδε μέχρι το 2007. Το περιοδικό δημοσίευσε σημαντικες συνεισφορές στη κριτική της πολιτικής οικονομίας και την προέλευση του αστικού κράτους, γραπτά που απολάμβαναν την διεθνή υποδοχή.

Ένα σημαντικό μέρος του έργου του Έλμαρ ήταν η κριτική εξέταση της παγκόσμιας αγοράς, η εξάρτηση των χωρών του Παγκόσμιου Νότου και το καθεστώς του διεθνούς χρέους. Ο Έλμαρ συμμετείχε σε πολλές καμπάνιες για τη μείωση του χρέους των χωρών του Παγκόσμιου Νότου. Αυτός και η Μπριγκίτ Μάνκοπφ αφιέρωσαν δύο σηματνικά βιβλία στην κριτική της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Τα βιβλία αυτά, διευρύνοντας την κριτική της πολιτικής οικονομίας, είχαν σημαντική επίδραση στη συζήτηση στην Αριστερά: Grenzen der Globalisierung. Ökonomie, Ökologie und Politik in der Weltgesellschaft (Τα όρια της Παγκοσμιοποίησης: Οικονομία, Οικολογία και Πολιτική στην Παγκόσμια Κοινωνία) και Globalisierung der Unsicherheit – Arbeit im Schatten, schmutziges Geld und informelle Politik (Η Παγκοσμιοποίηση της Ανασφάλειας: Μαύρη Εργασία, Βρώμικο Χρήμα και Ανεπίσημη Πολιτική). Η ενασχόλησή του με την Attac επίσης πήρε στοιχεία από την κριτική της «νεοφιλελεύθερης αντεπανάστασης» με τη συναίνεση της Ουάσιγκτον.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, αφιερώθηκε στην οικοδόμηση μιας συμμαχίας μεταξύ εργατικών ενώσεων και οικολογικών κινημάτων. Ο Έλμαρ προσπαθούσε να ενώσει τη μαρξική θεωρία με την πολιτική οικολογία και αφιέρωσε ένα μεγάλο αριθμό εκδόσεων για το συγκεκριμένο θέμα. Η αρχική του προσπάθεια να ενσωματώσει όψεις της θερμοδυναμικής στην κριτική της πολιτικής οικονομίας πυροδότησε διάφορες συζητήσεις. Τα πρόσφατα χρόνια ασχολήθηκε εκτεταμένα με το Ανθρωπόκαινο και το Καπιταλόκαινο, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας του συνεισφοράς στο περιοδικό «LuXemburg».

Τα δύο τελευταία του βιβλία έχουν τους τίτλους Marx neu entdecken (Ανακαλύπτοντας ξανά τον Μάρξ) και Engels neu entdecken (Ανακαλύπτοντας ξανά των Ένγκελς). Αυτό αποτελεί ένα συμβολισμό για το διανοητικό έργο και την πολιτική δέσμευση του Έλμαρ και αποτελεί μια προγραμματική πρόκληση. Θα μάς λείψει η επίμονη έμφασή του ότι η αριστερά πρέπει να συνεισφέρει στις λύσεις των μεγάλων ζητημάτων της ανθρωπότητας. 

Ο Άλεξ Ντεμίροβιτς είναι πρόεδρος της Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή του Ιδρύματος «Ρόζα Λούξεμπουργκ».

Πηγή: https://www.rosalux.de/en/news/id/38763/elmar-altvater/

 

Μετάφραση από τα αγγλικά: Πέτρος Κοντές