Με το δυστυχώς καυτό αριστερό σύνθημα «Να διεκδικήσουμε την Ειρήνη-Αλληλεγγύη», περίπου 300 συμμετέχοντες και αρκετοί ημερήσιοι επισκέπτες από το Βερολίνο και το Βραδεμβούργο συναντήθηκαν, από τις 23 μέχρι τις 27 Ιουλίου, στο 9ο Πανεπιστήμιο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Δημιουργικοί, συγκεντρωμένοι και επικοινωνιακοί, άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών από τουλάχιστον 32 χώρες συνεργάστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής τη μοναδικής ετήσιας εκδήλωσης του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) και του transform! europe.
Το Θερινό Πανεπιστήμιο του είναι μια πολύ σημαντική συνάντηση, που συνδέεται και με την αυξανόμενη σημασία του ΚΕΑ σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα στελέχη των μελών κομμάτων του ΚΕΑ δεν έχουν πολλές παρόμοιες ευκαιρίες μιας δημόσιας ανταλλαγής απόψεων μεταξύ τους και με άλλους ενδιαφερόμενους ακτιβιστές, με εκπροσώπους κομμάτων και οργανώσεων. Επί πέντε ημέρες, στο ήρεμο και όμορφο περιβάλλον του Βερμπελίνσε, παρουσιάστηκαν κοινές αναλύσεις, έγιναν συζητήσεις και προτάθηκαν σχέδια δράσης. Μεγάλο ενδιαφέρον είχαν μια έντονη συζήτηση για το θέμα της Ουκρανίας και μια άλλη για τις προκλήσεις της συμμετοχής της Αριστεράς στην κυβέρνηση, καθώς και διάφορα σεμινάρια. Μια μέρα πριν από την επίσημη έναρξη, το φεμινιστικό δίκτυο του ΚΕΑ πραγματοποίησε ένα μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων, σαν καλωσόρισμα στο Θερινό Πανεπιστήμιο. Στο περιθώριο του επίσημου προγράμματος πραγματοποιήθηκαν διάφορες αυτό-οργανωμένες συναντήσεις δικτύων. Ως παράδειγμα αναφέρουμε τη συνάντηση διάφορων οργανώσεων κομματικών νεολαιών και φοιτητικών οργανώσεων.
Η αδιαμφισβήτητα πιο σημαντική στιγμή των εκδηλώσεων ήταν η συζήτηση με τον Πιέρ Λωράν , σε μια εκδήλωση που συγκέντρωσε πολύ κόσμο. Αυτή η συζήτηση ήταν το σημείο εκκίνησης των προγραμματικών επεξεργασιών του ΚΕΑ και των κομμάτων μελών του, στο άμεσο μέλον. Ο Πιέρ Λωράν αναφέρθηκε στις πολιτικές εξελίξεις και στις προκλήσεις μετά τις ευρωεκλογές. Σημείωσε ότι υπάρχουν πολλοί που έχουν μια αρνητική γνώμη για τους θεσμούς της ΕΕ και ότι υπάρχει μια εύλογη αμφιβολία ότι αυτοί οι θεσμοί μπορούν να συμβάλουν στην έξοδο από την κρίση. Κατά την εκτίμηση των αποτελεσμάτων των εκλογών, αναφέρθηκε ότι η ανασφάλεια ήταν ένα επικίνδυνο, εύφορο έδαφος για τις ακροδεξιές και λαϊκιστικές δυνάμεις. Η ενίσχυσή τους θα μπορούσε να εμποδιστεί ή το λιγότερο να περιοριστεί, αν σε κάθε χώρο υπήρχαν ισχυρές και αξιόπιστες αριστερές πολιτικές δυνάμεις που θα κατάφερναν να κερδίσουν την πολιτική (και πολιτιστική) ηγεμονία στο δημόσιο διάλογο. Η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η κοινή καμπάνια γι’ αυτήν συνέβαλε στη συμπαράταξη των αριστερών ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων.
Αυτή την περίοδο, πολλά κόμματα και κινήματα χτυπούν την πόρτα του ΚΕΑ, θέλοντας τη συνεργασία μαζί του. Αυτό φάνηκε από τη συμμετοχή στο Θερινό Πανεπιστήμιο εκπροσώπων αριστερών κομμάτων που δεν ανήκουν μέχρι σήμερα στο ΚΕΑ (π.χ. από την Σλοβενία και την Ιρλανδία). Ένα επιπλέον αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν ότι αποδείχθηκε πως το ΚΕΑ είναι ένας ορατός και αποδεκτός φορέας δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο Πιερ Λωράν τόνισε ότι το καθήκον των αριστερών δυνάμεων είναι αφ’ ενός, ο σεβασμός του εσωτερικού πλουραλισμού και αφ’ ετέρου, η συμπαράταξη όλων αυτών των δυνάμεων. Για να πραγματοποιηθεί αυτό, πρότεινε πέντε άξονες κοινών δραστηριοτήτων των διαφόρων αριστερών κομμάτων:
1. Ο πανευρωπαϊκός αγώνας κατά της λιτότητας.
2. Ο αγώνας κατά του TTIP και άλλων εμπορικών συμφωνιών.
3. Ο αγώνας για τη δημοκρατία και εναντίον των όλο και πιο αντιδημοκρατικών δομών της ΕΕ. Αυτός ο αγώνας περιλαμβάνει και την υπεράσπιση των λαϊκών δικαιωμάτων και ελευθεριών, ειδικά των μεταναστών, καθώς και η αντίσταση στις δυνάμεις της άκρας και λαϊκιστικής Δεξιάς.
4. Η ενίσχυση του αγώνα για την ειρήνη και κατά της αύξησης των στρατιωτικών δαπανών, που περιλαμβάνει την κινητοποίηση κατά της Συνόδου του ΝΑΤΟ στην Ουαλία, στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου.
5. Η διεξαγωγή του «Φόρουμ των Εναλλακτικών», τον Μάϊο 2015 στη Γαλλία, στο οποίο θα συμμετάσχουν αριστερά κόμματα, κινήματα και συνδικάτα, και πέραν του ΚΕΑ.
Πολλά σεμινάρια και εργαστήρια στο Θερινό Πανεπιστήμιο εμβάθυναν σε διάφορα επίκαιρα θέματα, με την ανάλυση και συγκεκριμένες προτάσεις για μελλοντικές εργασίες να παίζουν κρίσιμο ρόλο. Στη θεματική ενότητα «Να ανακτήσουμε την οικονομία» έγιναν συζητήσεις για τις επιπτώσεις της κρίσης σε διάφορες χώρες, τον αγώνα κατά των επισφαλών εργασιακών σχέσεων, την οικονομική δημοκρατία, καθώς και τη συνεργασία μεταξύ κομμάτων, κινημάτων και συνδικάτων. Η πλειοψηφία θεώρησε ότι είναι σημαντικό τα αριστερά κόμματα να ριζώσουν στα κινήματα και να ενεργοποιηθούν με συνέπεια σε κοινές εκστρατείες. Κατόπιν τούτου, ήταν αναμενόμενο ότι η καμπάνια κατά του TTIP και η στήριξη της αντίστοιχης Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών θα έχουν μια σημαντική θέση στις μελλοντικές δραστηριότητες του ΚΕΑ.
Η ανταλλαγή απόψεων για την κατάσταση στην Ουκρανία είχε εκ των προτέρων περιληφθεί στο πρόγραμμα του Θερινού Πανεπιστημίου, δεδομένου ότι υπήρχε ένα έντονο αίτημα για μια τέτοια συζήτηση από το προεδρείο του ΚΕΑ. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι στο Θερινό Πανεπιστήμιο έδωσαν το παρόν φίλοι από την Ουκρανία και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Ισχυρή παρουσία στις συζητήσεις είχε, επίσης, λόγω της επικαιρότητας, το θέμα Γάζα/ Ισραήλ.
Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου για την Ουκρανία έγινε δεκτή η εξής πρόταση δράσης: Το ΚΕΑ απευθύνει έκκληση για ημέρα κοινής ευρωπαϊκής δράσης, στις 4 Σεπτεμβρίου, ενάντια στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουαλία. Η Ανακοίνωση που καταδικάζει τους πολέμους στην Ουκρανία, τη Γάζα και το Ισραήλ, καθώς και το κύμα των στρατιωτικών εξοπλισμών, προωθήθηκε στα κόμματα μέλη. Έτσι, σε συμφωνία με τον τίτλο της θεματικής ενότητας «Να διεκδικήσουμε εκ νέου την ειρήνη», έγινε ένα πρώτο βήμα προς κοινές πολιτικής πρωτοβουλίες για την ειρήνη.
Η μεγάλη επιτυχία του Θερινού Πανεπιστημίου δεν οφείλεται μόνο στην επίμονη εργασία του γραφείου του ΚΕΑ στις Βρυξέλλες, του DIE LINKE και του transform! europe, αλλά και στους οικοδεσπότες της περιοχής του Μπάρνιμ και του κρατιδίου του Βραδεμβούργου. Παρά το γεγονός ότι ήταν απασχολημένοι με την εκστρατεία για τις εκλογές στο κρατίδιό τους, οι σύντροφοι ήταν συνεχώς παρόντες στο Θερινό Πανεπιστήμιο. Η εμπειρία τους από τη συμμετοχή της Αριστεράς στην κυβέρνηση, σε συνδυασμό με συγκρίσιμες εμπειρίες από άλλες χώρες, ήταν μια σημαντική συμβολή στη συζήτηση και την αναζήτηση της κατάλληλης αριστερής στρατηγικής.
Τόσο οι εργασίες του Θερινού Πανεπιστημίου όσο και οι κοινές εορταστικές εκδηλώσεις-συμπεριλαμβανομένου ενός κονσέρτου ροκ στο γειτονικό χωρίο Εμπερσβάλντε– έδειξαν ότι η Ευρώπη χτίζεται από τα κάτω. Μόνο όταν οι δυνάμεις της Αριστεράς είναι ριζωμένες σε περιφερειακό επίπεδο μπορούν να εξελιχθούν σε μια διαρκή, αποτελεσματική δύναμη διαμαρτυρίας και αλλαγής.
Κλαούντια Χάïντ, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς και μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του DIE LINKE.
+++
Ημέρα εργασίας για την υπεράσπιση της ειρήνης και τον διεθνισμό
« Το ΝΑΤΟ επανεξοπλίζεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση παίζει έναν ιμπεριαλιστικό ρόλο, παραμένοντας υποταγμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες»
Η ειρήνη ήταν το σύνθημα του φετινού Θερινού Πανεπιστημίου και είναι επίσης ένας από τους έξι άξονες της προγραμματικής πλατφόρμας που υιοθέτησε το IV Συνέδριο του ΚΕΑ, τον περασμένο Δεκέμβριο. Σ’ αυτό το Συνέδριο, το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς επαναβεβαίωσε τη θέση του για την υπεράσπιση της ειρήνης και τον πολιτικό διάλογο, σε αντίθεση με τη βία και τη στρατιωτική επιβολή: «Υπερασπιζόμαστε τον διεθνισμό, σε σύγκρουση με τον ιμπεριαλισμό, που δημιουργεί τεχνητούς διαχωρισμούς μεταξύ των χωρών και των λαών».
Στην ίδια γραμμή πραγματοποιήθηκε, τη δεύτερη ημέρα του Θερινού Πανεπστημίου,το σεμινάριο «1914-2014: 100 χρόνια από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο: Προκλήσεις του διεθνισμού». Η βουλευτής του DIE LINKE, Χάϊκε Χάνσελ, δήλωσε ότι η Γερμανία, που άρχισε δύο παγκόσμιους πολέμους, πρέπει να υπερασπίσει την ειρήνη πιο ενεργητικά. Όμως αντί γι’ αυτό, η γερμανική κυβέρνηση του Μεγάλου Συνασπισμού, στον οποίο μετέχει και η σοσιαλδημοκρατία, αυξάνει τις στρατιωτικές επεμβάσεις της. Πέντε χιλιάδες γερμανοί στρατιώτες, είπε η Χάνσελ, συμμετέχουν σε τριάντα αποστολές σε όλο τον κόσμο.
Σήμερα υπάρχουν συγκρούσεις παντού στον κόσμο και υπάρχει μια κλιμάκωση του μιλιταρισμού και υπάρχει ο κίνδυνος ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο τρόπος να το εμποδίσουμε αυτό, είπε ο Χάϊντς Χίλεμπραντ, υπεύθυνος κατάρτισης του DIE LINKE, είναι ο διεθνισμός, «ώστε να αποφύγουμε αυτό που συνέβη το 1914, όταν η Αριστερά διχάστηκε και ο εθνικισμός επιβλήθηκε στον διεθνισμό».
Η παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού
Ο Χίλεμπραντ υποστήριξε ότι, εκτός από τον κίνδυνο του εθνικισμού, αλλά σε συνδυασμό με αυτόν, υπάρχει και η παγίδα του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και του αυξανόμενου στρατιωτικού ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «ο οποίος είναι προφανής στην κρίση της Ουκρανίας, όπου ο καπιταλισμός συνεργάζεται με τον φασισμό, όταν και οι δύο πιστεύουν ότι πρέπει να το κάνουν για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους». Κατήγγειλε, επίσης, ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί τις επιθέσεις στο έδαφος και από τη θάλασσα, καθώς και τις αεροπορικές επιθέσεις στη Γάζα για να εξετάσει την αποτελεσματικότητα νέων όπλων.
Ο αντιπρόεδρος του DIE LINKE, Τομπίας Φλύγκερ, είπε ότι η παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού δεν υπολογίζει σύνορα και εφαρμόζει πολιτική αποσταθεροποίησης στη Λατινική Αμερική, θυμίζοντας τα πραξικοπήματα στην Ονδούρα και την Παραγουάη, καθώς και την προσπάθεια να βάλει ένα τέλος στην μπολιβαριανή διαδικασία στη Βενεζουέλα. Πρότεινε, επίσης, αντί να αναλύουμε μια σύγκρουση, «να κάνουμε ανάλυση των δρώντων στη σύγκρουση».
Όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι το σοβαρό πρόβλημα σήμερα είναι ότι, στο προαναφερθέν πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση παίζει έναν όλο και πιο ιμπεριαλιστικό ρόλο, ούσα υποταγμένη η ίδια στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ την ίδια στιγμή το ΝΑΤΟ εγκαινιάζει μια νέα επεκτατική πολιτική επανεξοπλισμών και θέλει να αυξήσει σε 2 % το ποσοστό του ΑΕΠ που κάθε χώρα μέλος πρέπει να δαπανά γι’ αυτούς (η Γερμανία σήμερα δαπανά το 1,3% του ΑΕΠ της). Σχολιάζοντας αυτή την κατάσταση, ο Φλύγκερ άσκησε έντονη κριτική στο «λάθος να κρατούνται ίσες αποστάσεις στις συγκρούσεις», ενώ υπογράμμισε ότι η συζήτηση για τον αντισημιτισμό γίνεται «αντιπαραγωγική όταν αυτή μας εμποδίζει να πάρουμε θέση» σε θέματα όπως αυτό της Γάζας.
Η μεγαλύτερη τρομοκρατική οργάνωση του κόσμου
Η Μαϊτέ Μόλα, αντιπρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, επιτέθηκε με οξύτητα στο ΝΑΤΟ, το οποίο περιέγραψε σαν «τη μεγαλύτερη τρομοκρατική οργάνωση του κόσμου» και διαμαρτυρήθηκε γιατί η Ισπανία, με 6 εκατομμύρια ανέργους και με 32% των παιδιών ηλικίας κάτω των 16 ετών να έχουν προβλήματα διατροφής λόγω φτώχειας, δαπανά για το ΝΑΤΟ το 1% του ΑΕΠ της.
Απηύθυνε, επίσης, κατηγορίες κατά της απόλυτης ατιμωρησίας του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού που επιτίθενται όταν και όπου έχουν οικονομικά και χρηματοπιστωτικά συμφέροντα. Πρόκειται για έναν καπιταλισμού, είπε η Μόλα, που «δεν θα είχε ενδοιασμούς να ξεκινήσει έναν ‘Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο για να ανακάμψουν τα κέρδη». Και έκλεισε, λέγοντας ότι το σενάριο θα ήταν διαφορετικό, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε τη δική της εξωτερική πολιτική, «αντί να κάνει ότι της λένε οι Ηνωμένες Πολιτείες και να επανεξοπλίζεται».
Η υπεράσπιση της ειρήνης πρέπει να πάρει υλικές διαστάσεις
Κατά τη συζήτηση των προτάσεων, η αντιπρόεδρος του ΚΕΑ έκανε έκκληση να γίνει η ειρήνη το υπ’ αριθμόν ένα σημείο της ατζέντας του ΚΕΑ, «αλλά αυτό πρέπει να αναπτυχθεί και να εξειδικευτεί περισσότερο, κάτι που δεν ισχύει σήμερα και που αν δεν συμβεί δεν μπορούμε να είμαστε χρήσιμοι». Για παράδειγμα πρότεινε τη δημιουργία μιας πλατφόρμας για την ειρήνη σε ευρωπαϊκό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Αναφέρθηκε ακόμα στην ανάγκη «να συζητήσουμε αν συμφωνούμε με τη διάλυση του ΝΑΤΟ».
Για να παρουσιαστεί η σύγκρουση στην Ουκρανία, το Θερινό Πανεπιστήμιου του ΚΕΑ προσκάλεσε στις εργασίες του τον Σεργκέϊ Κιρίτσχουκ, επικεφαλής του ουκρανικού κινήματος Μπορότβα. Ο ουκρανός ακτιβιστής κατήγγειλε ότι «η Ουκρανία χρησιμοποιείται ως πεδίο μάχης της σύγκρουσης ιμπεριαλιστικών δυνάμεων». Πρόσθεσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμειγνύονται και καταστρέφουν όλες τις προσπάθειες επίλυσης της σύγκρουσης και, από την άλλη, η Ρωσία έχει επίσης τα δικά της ενδιαφέροντα σ’ αυτή τη σύγκρουση.
Ο ακτιβιστής του Μπορότβα εξήγησε ότι οι διαδηλώσεις στην πλατεία Μαïντάν ήταν εξ αρχής ένα αντικομμουνιστικό κίνημα, στο οποίο δεν υπήρχαν δημοκρατικά στοιχεία, και ότι όσοι ήταν εκεί δεν ήθελαν μια Κοινωνική Ευρώπη. Πίσω από τις διαδηλώσεις ήταν το συμφέρον των ολιγαρχών να υπογραφεί η συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά το 50% του πληθυσμού ήταν εναντίον της συνθήκης. Είχαν δει ότι χώρες όπως η Ρουμανία, εξαθλιώθηκαν από τη στιγμή της εισόδου της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χάνοντας μεταξύ άλλων τη βιομηχανία τους.
Οι κάτοικοι της Ανατολικής και Νότιας Ουκρανίας αγαπούν την ειρήνη, εξήγησε ο Σεργκέί. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι «δεν μπορούμε να γυρίσουμε στο παρελθόν και να γίνουμε αποικία, κάτι που θα συμβεί αν προσχωρήσουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Είπε ότι η Συμφωνία έγινε για να ικανοποιήσει τα συμφέροντα της ΕΕ και την επιθετική διεύρυνση του ΝΑΤΟ και όχι για το συμφέρον των Ουκρανών, που φοβούνται ότι θα χάσουν τη βιομηχανία και την υψηλή τεχνολογία τους. Μετά από όλες τις εξηγήσεις που έδωσε για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα του, έκανε μια έκκληση να σταματήσουν οι συγκρούσεις: «Πρέπει να πούμε στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι πρέπει να σταματήσει την επιθετικότητά της και ότι θέλουμε ειρήνη».
Η συζήτηση για την Ουκρανία συνεχίστηκε το απόγευμα, εστιάζοντας στο ρόλο των αριστερών δυνάμεων στη χώρα και των ευκαιριών της διεθνιστικής αλληλεγγύης. Το Θερινό Πανεπιστήμιο συζήτησε επίσης και την ιμπεριαλιστική επίθεση στη Λατινική Αμερική, καθώς και εναλλακτικές πολιτικές που συμπεριλαμβάνουν νέους τρόπους διακυβέρνησης χωρίς την επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών. Το τρίτο μεγάλο θέμα της συζήτησης για τις διεθνείς συγκρούσεις ήταν η λεγόμενη «αραβική άνοιξη» και η αριστερή στάση απέναντι στη σύγκρουση στη Γάζα και το Ισραήλ.
Πηγή: Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς
+++
Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. την έκθεση το Ντικ Νίκολς (Dick Nichols): Ukraine dominates discussion at Party of the European Left’s summer university, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Links International Journal of Socialist Renewal, στις 4 Αυγούστου.