eDossier
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές του 2017 στην Τσεχία – το πικρό αποτέλεσμα της αριστεράς
Η τσεχική αριστερά βίωσε τη μεγαλύτερη ύφεση στην ιστορία της, από το 1918. Θα χρειαστεί πολύς χρόνος μέχρι να ανακάμψει και να βρει τον τρόπο να αποφύγει τη διολίσθηση στη ρητορική της ακροδεξιάς.
Πρόλογος
Jiří Málek
Όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις στην Τσεχία προσελκύουν την προσοχή της κοινής γνώμης. Οι λόγοι είναι πολλοί. Ένας από αυτούς είναι το μέγεθος του τσεχικού πληθυσμού σε σύγκριση με άλλες, ανάλογες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης (ο σημερινός πληθυσμός της Τσεχίας είναι 10,56 εκατομμύρια, ενώ της Ουγγαρίας είναι 9,8 και της Σλοβακίας 5,4 εκατομμύρια αντίστοιχα. Στην Τσεχία ζουν 542.000 αλλοδαποί, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ουκρανικής και σλοβακικής καταγωγής, με καθεμιά από τις παραπάνω ομάδες να αριθμεί περίπου 107.000 άτομα, ενώ ακολουθούν οι βιετναμέζοι με 57.000 μέλη). Μπορούμε να πούμε ότι η κοινωνία της Τσεχίας είναι -εθνικά- σχετικά ομοιογενής, χωρίς να είναι εθνικά κλειστή. Παρόλα αυτά, σε σχέση με την αποκαλούμενη προσφυγική κρίση, η μεγάλη πλειονότητα του τσεχικού πληθυσμού είναι, το λιγότερο, πολύ επιφυλακτική. Επιπλέον, σε αντίθεση με άλλες χώρες της περιοχής, η τσεχική κοινωνία του πρώην Σοβιετικού Μπλοκ και το πολιτικό σύστημα της Τσεχίας δε γνώρισαν καμιά μείζονα αναταραχή. Για περίπου 30 χρόνια, ηγεμόνευσε η ιδέα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, τη διακυβέρνηση της οποίας πρέπει να ασκεί μια δυναμική κομματοκρατούμενη δεξιά, με την αριστερά να είναι σταθερά στην αντιπολίτευση.
Το αριστερό μπλοκ -που έλκει την καταγωγή του από το πρώην Κομμουνιστικό Κόμμα- δεν έχει συμμετάσχει σε καμιά κυβέρνηση (σε αντίθεση με ότι συνέβη τη δεκαετία του 1990 σε πολλές μετασοσιαλιστικές χώρες). Παρόλα αυτά, μετασχηματίστηκε -ανεπαρκώς, σύμφωνα με κάποιους επικριτές του- στο Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας και Μοραβίας (KSČM), και σε διάφορες άλλες μικρές πολιτικές ομάδες, όπως το Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού. Πέραν τούτου, η Τσεχική Σοσιαλδημοκρατία -εκπροσωπώντας το κεντροαριστερό πολιτικό φάσμα- ανασυγκροτήθηκε και αποτέλεσε σημαντική κοινοβουλευτική δύναμη, από το δεύτερο μισό του 1990 και μετά, συμμετέχοντας σε διάφορες κυβερνήσεις. Όμως, αρνιόταν επί μακρόν τη συνεργασία με το KSČM σε εθνική κλίμακα. Σχεδόν σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων 25 χρόνων, τις πρώτες θέσεις στις εκλογικές λίστες του KSČM είχαν οι εκπρόσωποι της ριζοσπαστικής αριστεράς. Σχεδόν καμιά άλλη (μη κομμουνιστική) ομάδα της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν συμμετείχε στις γενικές ή περιφερειακές εκλογές. Σε επίπεδο δήμων και διαμερισμάτων, οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του KSČM, ήταν και είναι μέρος των ηγετικών συνασπισμών. Ωστόσο, οι αριστερές πολιτικές ομάδες της Τσεχίας είναι σχετικά ετερογενείς. Το Κομμουνιστικό Κόμμα, με μια διαρκή παρουσία στο κοινοβούλιο της Τσεχίας, ηγεμονεύει από το 1989 και μετά. Οι υποψήφιοί του εκλέγονται σε κάθε αναμέτρηση για το Ευρωκοινοβούλιο (από το 2004, όταν η Τσεχία έγινε μέλος της ΕΕ, και μετά). Στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές, τα δυο κόμματα της αριστεράς απέσπασαν χαμηλά ποσοστά: το KSČM 7.76% και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 7,27%. Η τσεχική ριζοσπαστική αριστερά συνειδητοποιεί ότι πρέπει να αναλύσει την κατάσταση και να προτείνει δράσεις. Η διαδικασία δεν θα είναι ούτε απλή, ούτε χωρίς αντιπαραθέσεις.
Τα τελευταία χρόνια, το δίκτυο transform! Europe αναλύει τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις διάφορες περιφέρειες της Ευρώπης, μεταξύ αυτών και τις διαφορές ανάμεσα στις πολιτικές δράσεις της αριστεράς, καθώς και στους τρόπους με τους οποίους οι χώρες και τα αριστερά κινήματά τους συμμετέχουν στα πανευρωπαϊκά ρεύματα της αριστεράς. Στόχος είναι η κοινοποίηση αυτών των πληροφοριών σε όλες τις δυνάμεις της αριστεράς, ενόψει των Ευρωεκλογών του 2019 και του ρόλου που έχει να παίξει η ριζοσπαστική αριστερά στις ευρωπαϊκές δομές, ειδικά στο Ευρωκοινοβούλιο.
Επιπλέον, ως συμβολή σε αυτήν τη συζήτηση, το transform! Europe δημοσιεύει το παρακάτω κείμενο πολιτικής, στο οποίο εξετάζονται οι τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές στην Τσεχία, όπου η ριζοσπαστική αριστερά -όπως πολλά ανάλογα κόμματα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες- υπέστη σοβαρή ήττα. Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ θα εγκαινιάσει φέτος το παράρτημά του στην Πράγα. Σε αυτό το πλαίσιο, τον Δεκέμβριο του 2017, διοργάνωσε ένα διεθνές συνέδριο με θέμα τα εκλογικά αποτελέσματα σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, κατά κύριο λόγο στην περιφέρεια της Κεντρικής Ευρώπης. Σε συνεργασία με το παραπάνω Ίδρυμα, αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε τις παρουσιάσεις που αφορούσαν την Τσεχία, σε ένα κείμενο πολιτικής, που μπορεί να βοηθήσει τους αναγνώστες μας σε όλη την Ευρώπη να κατανοήσουν, τουλάχιστον, κάποιες πτυχές των πολιτικών εξελίξεων στην Τσεχία.
Please find the eDossier on the right (pdf, 14 pages).
Περιεχόμενα
- Jiří Málek: Preface
- Jiří Dolejš: Europe After the Elections
- Jiří Málek: What Is Next After the Czech Parliamentary Elections?
- Apolena Rychlíková: A Generation Not Spoiled by Communism?
Tags
Αρχεία
Συγγραφείς
