Η μεγαλύτερη κρίση του καπιταλισμού από την εποχή της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης – που άρχισε με την χρεωκοπία της Λήμαν Μπράδερς - έχει μπει στον έκτοχρόνο της. Όμως, παρά τις υψηλές προσδοκίες στα πρώτα στάδια της, η Αριστερά δεν έχει καταφέρει να κεφαλαιοποιήσει αυτή την κρίση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αναπτύχθηκαν κινήματα διαμαρτυρίας από στις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ισπανία, από την Ισλανδία στη Βουλγαρία αλλά, με αξιοσημείωτη εξαίρεση την Ελλάδα, αποδείχθηκαν ανίκανα να αμφισβητήσουν την ηγεμονία των δυνάμεων που ηγούνται της διαιώνισης του statusquo. Ο νεοφιλελευθερισμός επέζησε παρά τις προφητείες του θανάτου του και ενέτινε τους, καθώς φαίνεται, ατέλειωτους κύκλους λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεων και τις όλο και πιο κατάφωρες επιθέσεις στην εργασία.
Στα Δυτικά Βαλκάνια και στο μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης, η κρίση και οι πολιτικές που εφαρμόζονται για την έξοδο από αυτήν μοιάζουν με μια ανατριχιαστική επιστροφή σε ένα πολύ πρόσφατο παρελθόν. Πολλά από τα χαρακτηριστικά της «ύφεσης της μετάβασης», που καταβρόχθισε τις περισσότερες πρώην σοσιαλιστικες χώρες στις αρχές του 90’, επέστρεψαν τώρα και καθιερώνονται ως η νέα σκληρή «φυσιολογική κατάσταση» της Ανατολικής Ευρώπης. Όσοι είχαν αναζητήσει καταφύγιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανακαλύπτουν τώρα ότι αυτό το σχέδιο είναι ένας γρίφος με βαθιές αντιφάσεις και δομικές ασυμμετρίες. Η λογική της ενοποίησης μέσω του ανταγωνισμού, αντί για την «ταυτόχρονη ανύψωση όλων» που διαφημίζεται από την ορθόδοξη οικονομική θεωρία, έχει δημιουργήσει ένα βαθύ χάσμα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας μέσα στην ίδια την Ευρώπη. Με δυο λόγια, ο ανταγωνισμός της ελεύθερης αγορά οδήγησε σε εκείνα ακριβώς τα αποτελέσματα που πρόβλεπαν οι συνεπείς κριτικοί της Αριστεράς.
Παρά το γεγονός αυτό, η Αριστερά παραμένει αδύναμη και περιθωριοποιημένη, περισσότερο από παντού στα κράτη που προέκυψαν από την πρώην Γιουγκοσλαβία. Το βαρύ φορτίο της ιστορικής απογοήτευσης από τα σοσιαλιστικά πειράματα του 20ου αιώνα έχει συμβάλλει για πολύ καιρό στην φίμωση κάθε συνεπούς κριτικής του καπιταλισμού σ’ αυτήν την περιοχή και σε ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη, ενώ η προοπτική και οι υποσχέσεις της ευρωπαϊκής ενοποίησης υπήρξε η τελευταία στιγμή νομιμοποίησης της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Η κρίση μπορεί να αποκάλυψε τις ρωγμές που υπάρχουν σε αυτό το οικοδόμημα, αλλά – όπως αποδεικνύουν η άνοδος της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα και του Γιόμπικ στην Ουγγαρία- χωρίς μια ανάκαμψη της Αριστεράς αυτά τα ενδεχόμενα ανοίγματα μπορεί να διευκολύνουν την επανεμφάνιση μορφών δεξιού ριζοσπαστισμού που θεωρούνταν, εδώ και καιρό, ότι ανήκαν στο παρελθόν.
Στόχος αυτού του συνεδρίου είναι να συνεισφέρει στην διευκρίνηση των αιτίων των σημερινών αδυναμιών της Αριστεράς, τόσο στη συγκεκριμένη περιοχή όσο και γενικότερα στην Ευρώπη και να εξετάσει και συζητήσει τις συνθήκες, δυνατότητες και στρατηγικές για να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση που σημαίνει μια ιστορική υποχώρηση δεκαετιών.
Περισσότερες πληροφορίες: http://www.rosalux.rs
Βρείτε το πρόγραμμα και τις περιλήψεις ως αρχεία pdf στα δεξιά τεκμηρίωση
Πρόγραμμα
Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών
Πέμπτη, 17 Οκτωβρίου
Ινστιτούτο Γκαίτε
18.00 – 19.30 Keynote lecture
Μένγιαμιν Οπράκτο, Ηγεμονία και αυταρχικός καπιταλισμός
(Benjamin Opratko, Hegemony and authoritarian neoliberalism)
Παρασκευή, 18 Οκτωβρίου
Ινστιτούτο Γκαίτε
10.00-11.30 1η συνεδρία
Τόμισλαβ Μέντακ, Κοινωνία των πολιτών και πολιτική δουλειά-κάποιες σκέψεις για δομικούς περιορισμούς
(Tomislav Medak, Civil society and political work – a few reflections on structural constraints)
Ντανιέλα Ντόλενετς, Τα «κοινά» ως αρχή της σοσιαλιστικής κυβερνησιμότητας
(Danijela Dolenec, The commons as principle of socialist governmentality)
12.00-13.30 2η συνεδρία
Λούκα Μπογκάνιτς, Πώς να ηττηθείς στην πάλη των τάξεων: η μεταμόρφωση του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος
(Luka Bogdanić, How to lose the class struggle: The Italian Communist Party's metamorphosis)
Ανέζ Κόρσικα, Η διαλεκτική του κινήματος και του κόμματος
(Anej Korsika, Dialectics of Movement and Party)
16.30-18.00 3η συνεδρία
Ντόρα Λέβασιτς, Φεμινισμός μεταξύ αμειβόμενης και μη αμειβόμενης εργασίας: πολιτικές επιπτώσεις
(Dora Levačić, Feminism between paid and unpaid labour: political implications)
Ίβα Μαρσέτιτς, Πρώτα παίρνουμε το σπίτι
(Iva Marčetić, First we take the house)
18.15-19.45 Κεντρική ομιλία
Μάριο Καντέϊας, Μοριακή οργάνωση και στρατηγικά διλήμματα: κοινωνικές κινητοποιήσεις στην κρίση
(Mario Candeias, Molecular organisation and strategic dilemmas: Social mobilisation in the crisis)
Σάββατο, 19 Οκτωβρίου
10.00-11.30 4η συνεδρία
Ανιές Γκάγκι, Ουγγρική πολιτική το 2013: οικονομικοί και κοινωνικοί συνασπισμοί
(Ágnes Gagyi, Hungarian politics in 2013: economic and social coalitions)
Αλεξάνταρ Στογιάνοβιτς, Ορισμένες σημειώσεις για την ιστορική δυναμική του σέρβικου πολιτικού πλαισίου και οι συνέπειές της στην οικοδόμηση της αριστεράς
(Aleksandar Stojanović, Some notes on the historical dynamic of the Serbian political context and its consequences for building the Left)
12.00-13.30 5η συνεδρία
Βουκ Βούκοβιτς, Αριστερές οργανώσεις και κόμματα: «Να μας απασχολούν τα μικρά» έναντι «Να μας απασχολούν τα μεγάλα»
(Vuk Vuković, Left organizations and parties: "Thinking small" vs. "Thinking big")
Γιόβιτσα Λόνσαρ, Συνδικαλιστική οργάνωση: σε τι πράγμα είναι καλή;
(Jovica Lončar, Union organising: what is it good for?)
16.30-18.00 6ησυνεδρία
Οβίντιου Τιχιντελεάνου, Από την αντιθετική συνύπαρξη στην απελευθέρωση της Ανατολικής Ευρώπης
(Ovidiou Tichindeleanu, From Oppositional Coexistence to Liberation in Eastern Europe)
Μαντλέν Νικόλοβα, Για τη βουλγάρικη μετα-σοσιαλιστική αριστερά
(Madlen Nikolova, On the Bulgarian post-socialist Left)
18.15-19.45 Κεντρική ομιλία
Παναγιώτης Σωτήρης, Ελλάδα: Κοινωνικοί αγώνες, πολιτική κρίση και οι προκλήσεις για την αριστερή στρατηγική
(Panagiotis Sotiris, Greece: Social struggles, political crisis and the challenges for Left strategy