Παρακαλούμε, δείτε εδω( here) την αποκλειστική δήλωση στήριξης της πρώην βουλεύτριας Άννα Γκρόνζκα στο κόμμα Lewica-Razem.

 Οι ευρωεκλογές στην Πολωνία θα πραγματοποιηθούν κατά την διάρκεια της πορείας προς τις εθνικές βουλευτικές εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν τον Οκτώβριο. Αυτό τους προσδίδει μια ιδιαίτερη σημασία, καθώς τα πολιτικά κόμματα τοποθετούνται σ’ αυτές τις εκλογές με το βλέμμα στις εκλογές του φθινοπώρου. Η πολωνική πολιτική σκηνή εξακολουθεί να κυριαρχείται από δύο κόμματα της Δεξιάς- το Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) και την Πλατφόρμα των Πολιτών (PO). Στην προσπάθειά της να ανταγωνιστεί την κυβέρνηση του PiS, η PO έχει διευρύνει τον συνασπισμό που δημιούργησε κατά τις δημοτικές εκλογές του περασμένου έτους (Συνασπισμός Πολιτών-KO), ο οποίος περιλαμβάνει διάφορες ομάδες της Αριστεράς. Εν τω μεταξύ σ’ αυτές τις εκλογές θα συμμετάσχει και ένας νέο αριστερό φιλελεύθερο κόμμα/συνασπισμός.

Δεξιές διαιρέσεις

Από το 2015, η Πολωνία κυβερνάται από το δεξιό συντηρητικό κόμμα PiS, που έχει εισαγάγει μια σειρά αμφιλεγόμενων μεταρρυθμίσεων των δικαστηρίων και των μέσων ενημέρωσης. Η πολωνική πολιτική σκηνή μοιράζεται μεταξύ του PiS και ενός κινήματος που ώθησε προς αυτές τις μεταρρυθμίσεις, το οποίο κυριαρχείται από την PO. Εν τω μεταξύ, το PiS κατόρθωσε να φιλοτεχνήσει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του στην ευρύτερη πολωνική κοινωνία με την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων, όπως νέα μέτρα για την οικονομική στήριξη των παιδιών και αύξηση του κατώτατου μισθού. Ως εκ τούτου, η «δημοκρατική αντιπολίτευση» τείνει να περιορίζεται στο πιο ευκατάστατο μέρος του εκλογικού σώματος των αστικών κέντρων, ενώ το PiS έχει διατηρήσει την υποστήριξη εκείνων που κατοικούν στις μικρότερες πόλεις και την ύπαιθρο.

Ζητήματα όπως το δικαίωμα της άμβλωσης για τις γυναίκες, ή το προσφυγικό έπαιξαν έναν αμφιλεγόμενο και διαιρετικό ρόλο στην πολωνική πολιτική σκηνή. Κατά τις τελευταίες βουλευτικές και δημοτικές προεκλογικές εκστρατείες, το PiS χρησιμοποίησε σκόπιμα το ζήτημα της μη αποδοχής προσφύγων στην Πολωνία για να κινητοποιήσει τη συντηρητική εκλογική βάση του. Καθώς πλησιάζουμε στις ευρωεκλογές, το PiS έχει βάλει στο στόχαστρο τα δικαιώματα της LGBT+ κοινότητας, εκμεταλλευόμενο ψηφοθηρικά το ζήτημα και προσβάλλοντας τον νέο δήμαρχο Βαρσοβίας (τον Ραφάλ Τερζασκόφσκι της PO) επειδή υπέγραψε δήλωση υποστήριξης των δικαιωμάτων των LGBT+ ατόμων. Στην προεκλογική περίοδο των ευρωεκλογών φαίνεται ότι η πολιτική σκηνή στην Πολωνία θα συνεχίσει να διαιρείται μεταξύ ενός φιλελεύθερου και ενός συντηρητικού στρατοπέδου.

Ευρωπαϊκά θέματα

Η κυβέρνηση του PiS έχει έρθει σε σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις της στη δικαιοσύνη, καθιστώντας την Πολωνία, την μοναδική χώρα εναντίον της οποίας ενεργοποιήθηκε το άρθρο 7, γεγονός που θα μπορούσε θεωρητικά να οδηγήσει στην απώλεια του δικαιώματος ψήφου της χώρας στην ΕΕ. Ωστόσο τους τελευταίους μήνες, υπό την πίεση της ΕΕ, η κυβέρνηση έχει κάνει ορισμένες υποχωρήσεις σ’ αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Παρά την απαίτηση της αντιπολίτευσης, το PiS δεν τάσσεται υπέρ της αποχώρησης της Πολωνίας από την ΕΕ, ενώ τα ποσοστά στήριξης της ΕΕ στον πολωνικό πληθυσμό εξακολουθούν να είναι πολύ μεγάλα. Ωστόσο, το PiSέχει συμμαχήσει με μερικές από τις πιο δεξιές συντηρητικές κυβερνήσεις στην Ευρώπη (π.χ. εκείνες της Ιταλίας και της Ουγγαρίας), και θέλει να σπρώξει την ΕΕ σε μια όλο και πιο εθνικιστική και συντηρητική κατεύθυνσης. Σε αντίθεση με τις προσπάθειες πολιτικών, όπως ο Μακρόν, να οδηγήσουν την ΕΕ σε μια πιο ομοσπονδιακή κατεύθυνση, το PiS είναι αντίθετο στη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού στρατού (ευνοώντας την ενίσχυση του ΝΑΤΟ και τη συμμαχία με τις ΗΠΑ). Το PiS είναι επίσης ενάντια στην ένταξη της Πολωνίας στην ευρωζώνη, η οποία υποστηρίζεται από την PO.

Το Brexit είναι μια μεγάλη πρόκληση για το PiS. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ισχυρός σύμμαχος της Πολωνίας στην ΕΕ, ενώ το PiS ανήκε στην ίδια ευρωομάδα με το βρετανικό Συντηρητικό Κόμμα. Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την ΕΕ, τότε το PiS θα πρέπει πιθανότατα να προσχωρήσει σε άλλη κοινοβουλευτική ομάδα. Δεν είναι ευπρόσδεκτο στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, και θα ήταν πολιτικά αμφιλεγόμενο να συμμαχήσει τυπικά με τις ομάδες της άκρας Δεξιάς. Μια άλλη σημαντική εξέλιξη στα δεξιά της πολιτικής σκηνής είναι ότι το αντι-καθεστωτικό κίνημα Kukiz'15 (το οποίο εισήλθε στο πολωνικό κοινοβούλιο το 2015) ανακοίνωσε ότι θα συμμετάσχει στην ευρωομάδα που δημιουργείται γύρω από το ιταλικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων.

Αριστερή ρευστοποίηση

Το κύριο κεντροαριστερό κόμμα στην Πολωνία, για περισσότερο από δύο δεκαετίες, ήταν η Συμμαχία Δημοκρατικής Αριστεράς (SLD). Αν και το SLD επί του παρόντος δεν εκπροσωπείται  στο εθνικό κοινοβούλιο, διαθέτει πέντε ευρωβουλευτές. Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2015, το SLD αγωνίστηκε για να επανέλθει στο προσκήνιο ως μια σοβαρή τρίτη δύναμη της πολωνικής πολιτικής σκηνής. Πρόσφατα ανακοίνωσε θα μετέχει στις ευρωεκλογές στο πλαίσιο του εκλογικού συνασπισμού KO. Πρόκειται για μια σημαντική κίνηση, καθώς καταδεικνύει τον περαιτέρω πολιτικό και οργανωτικό εκφυλισμό του SLD, το οποίο δεν μπορεί πια να συνεχίσει να προσποιείται ότι προσπαθεί να οικοδομήσει μια ισχυρή αριστερή εναλλακτική λύση στην πολωνική πολιτική σκηνή.

Ορισμένα άλλα τμήματα της Κεντροαριστεράς είχαν ήδη προσχωρήσει στην KO κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δημοτικών εκλογών- κατά κύριο λόγω η διάσημη πολιτικός Μπάρμπαρα Νοβάσκα και η ομάδα της «Πρωτοβουλία για την Πολωνία». Οι Πράσινοι έχουν επίσης ανακοινώσει ότι θα συμμετάσχουν στις ευρωεκλογές ως μέλη του KO. Η συλλογιστική πίσω από αυτές τις αποφάσεις είναι ότι όλες οι «δημοκρατικές» δυνάμεις πρέπει να ενωθούν για να απομακρύνουν το PiSαπό την εξουσία. Ωστόσο, οι διχασμοί και οι διαφορές στο εσωτερικό αυτού του συνασπισμού έχουν ήδη φανεί με αφορμή το θέμα των δικαιωμάτων των  LGBT+ ατόμων, με την πιο συντηρητική πτέρυγα της PO να επικρίνει την απόφαση του Τερζασκόφσκι να υπογράψει τη δήλωση υποστήριξης της Βαρσοβίας. Η PO είναι στην ουσία ένα συντηρητικό κόμμα και η συμπερίληψη πιο φιλελεύθερων και κεντροαριστερών δυνάμεων στον συνασπισμό της είναι πιθανό να διευρύνει τις πολιτικές εντάσεις μέσα σε αυτόν.

Μια νέα άνοιξη;

Ένα νέο φιλελεύθερο-αριστερό κόμμα, η Wiosna (Άνοιξη) δημιουργήθηκε πρόσφατα από τον πρώην δήμαρχο της πόλης Σλούπσκ, Ρόμπερτ Μπίντρον. Το κόμμα αυτό ιδρύθηκε στις αρχές του τρέχοντος έτους και σήμερα εκτιμάται στις δημοσκοπήσεις ότι μπορεί να λάβει ένα ποσοστό γύρω στο 7-8%. Το κόμμα θα συμμετάσχει ανεξάρτητο στις ευρωεκλογές και έχει πραγματικές πιθανότητες να κερδίσει κάποιες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Wiosna δημιουργήθηκε  έχοντας ως βασικό στόχο την προώθηση μιας αριστερής φιλελεύθερης πολιτικής σε θέματα όπως η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, ο διαχωρισμός της εκκλησίας από το κράτος, η προώθηση των δικαιωμάτων LGBT+ κ.λπ. Έχει επίσης προτείνει να αυξηθούν οι κοινωνικές δαπάνες, αν και απέφυγε να υποστηρίξει οποιαδήποτε πραγματική ανακατανομή του πλούτου μέσω της αύξησης της προοδευτικής φορολογίας ή των δημόσιων επενδύσεων. Δεν έχει ανακοινώσει σε ποια ευρωομάδα θα προσχωρήσουν οι τυχόν ευρωβουλευτές του. Η Άνοιξη είναι εσωτερικά διαιρεμένη ανάμεσα σε μια πιο φιλελεύθερη και μια σοσιαλδημοκρατική πτέρυγα, και αυτή τη στιγμή προσπαθεί να αποφύγει τυχόν εσωτερικές διαφωνίες μέχρι το πέρας των εκλογών. Τον Φεβρουάριο ο Μπίντρον παρευρέθηκε σε εκδήλωση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών στη Μαδρίτη για την έναρξη της ευρωεκλογικής τους εκστρατείας.

Αριστερά-Μαζί

Το άλλο σημαντικό αριστερό κόμμα στην ΠολDetailωνία είναι το Razem («Μαζί»), το ποσοστό του οποίου στις βουλευτικές εκλογές του 2015 ήταν 3%, με αποτέλεσμα να έχει κάποια κρατική επιχορήγηση. Ωστόσο, στις δημοτικές εκλογές του περασμένου έτους έλαβε μόνο το 1% των ψήφων και δεν μπόρεσε να συνεχίσει την σχετική επιτυχία του 2015. Το Razem είχε ανακοινώσει πέρυσι ότι θα συμμετάσχει στις ευρωεκλογές στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής Άνοιξης», του ευρωπαϊκού συνασπισμού του Γιάνη Βαρουφάκη. Μετά τις δημοτικές εκλογές, όμως, δήλωσε ότι στις ευρωεκλογές επιθυμεί να διαμορφώσει έναν ευρύ αριστερό συνασπισμό. Ενώ μεγάλα τμήματα της Κεντροαριστεράς βρίσκονται σήμερα ενωμένα στο πλαίσιο της ΚΟ, το Razem δημιούργησε ένα νέο αριστερό συνασπισμό με διάφορα μικρά αριστερά κόμματα: το Κίνημα για την Κοινωνική Δικαιοσύνη (υπό την ηγεσία του Πιότρ Ικόνοβιτς) και την Εργατική Ένωση. Αν και θα είναι εξαιρετικά δύσκολο γι’ αυτόν τον συνασπισμό να κερδίσει κάποιες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παραμένει η μόνη πολιτική δύναμη που διατηρεί μια αριστερή ταυτότητα και έχει ένα ανεξάρτητο αριστερό πρόγραμμα. Το οικονομικό του πρόγραμμα είναι σαφώς αριστερό, γεγονός που το διαφοροποιεί από άλλα κόμματα και συνασπισμούς, και αρχίζοντας από τις επερχόμενες ευρωεκλογές θα πρέπει να στηριχτεί από όλους όσοι ανήκουν στην Αριστερά.