Μέρος πρώτο            

Κάιρο, 7 Φεβρουαρίου

Και ενώ οι ημέρες ταραχής έχουν παρέλθει, η επανάσταση ακόμα εξελίσσεται. Τουλάχιστον, το διαδίκτυο έχει αποκατασταθεί και τα τηλέφωνα λειτουργούν. Σήμερα πια η πόλη έχει επιστρέψει σε μια περίπου κανονική ζωή με τις συνήθεις απαγορεύσεις που ακολουθούν κάθε επανάσταση, όπως ο αποκλεισμός των δρόμων γύρω από την πλατεία Ταχρίρ και η απαγόρευση της κυκλοφορίας. Για την τελευταία,όμως, κανείς δεν είναι βέβαιος αν ισχύει ακόμα και σε ποιες ώρες.

Αστυνομικοί έχουν κάνει και πάλι την εμφάνισή τους στις γωνίες των δρόμων και στις διασταυρώσεις. Ωστόσο, κανείς δεν τους λαμβάνει πια σοβαρά υπόψη του, μιας και όταν η κατάσταση είχε χτυπήσει κόκκινο, αυτοί είχαν εξαφανιστεί για μέρες. Ντυμένοι με απλά ρούχα, είχαν αναμιχθεί με τα πλήθη και εμφυσώντας τους την οργή είχαν προσπαθήσει να υποκινήσουν τη σύγκρουση και το πλιάτσικο, προκαλώντας έτσι την επίθεση στην πλατεία Ταχρίρ. Σήμερα πλέον, έχουν επιστρέψει ένστολοι και φέρονται σαν να μην έχει συμβεί τίποτα, ενώ μόλις τις προηγούμενες μέρες πολλά ήταν τα αστυνομικά τμήματα που παραδόθηκαν στις φλόγες και αστυνομικοί ξυλοκοπήθηκαν. Πλέον, ο λαός έχει καταστήσει σαφές, ότι δεν θα ανεχτεί άλλους εκβιασμούς. Οι τύποι με τις στολές είναι λιγότερο αρεστοί παρά ποτέ. Ο λαός τους απεχθάνεται και τους αποδοκιμάζει, ενώ η οργή του μετά βίας ακόμα συγκρατείται. Ο αιγυπτιακός λαός δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να τους ανέχεται. Από την άλλη, οι αστυνομικοί φροντίζουν, ώστε να μην προβοκάρουν κανέναν. Έχουν επιστρέψει στις θέσεις τους, στις διασταυρώσεις και τις γωνίες των οδών κατευθύνοντας την κυκλοφορία. Γνωρίζουν δε καλά, ότι θα ήταν προτιμότερο να μην ενοχλούν κανέναν.

Ομολογουμένως, σε μερικούς αρέσει που έχει επιστρέψει η αστυνομία. Για μας, είναι κάτι δεδομένο η συνήθης παρουσία των μαύρων στολών στους δρόμους και ύστερα από όλες αυτές τις κουραστικές μέρες αδημονούν όλοι για ένα ψήγμα κανονικής ζωής. Διατυπώθηκε δε από μερικούς ανθρώπους η άποψη, ότι η επιστροφή της αστυνομίας ενδεχομένως να υποδηλώνει ότι “κάποιος επιτέλους” θα επαναφέρει την ειρήνη και την ησυχία. Λησμόνησαν ωστόσο, ότι μόλις μερικές μέρες πριν, οι ίδιοι αστυνομικοί είχαν αίφνης εξαφανιστεί (όπως άλλωστε είχαν λάβει διαταγές να κάνουν) και μας άφησαν μόνους στο χάος που ακολούθησε. Πράγματι, οι τελευταίες μέρες μας έχουν αποδείξει ότι μπορούμε να κάνουμε και χωρίς την αστυνομία. Ήταν απίστευτα όμορφο, να γίνεσαι μάρτυρας μιας ταχύτατα αναπτυσσόμενης ικανότητας αυτο-οργάνωσης στις γειτονιές. Άνθρωποι κατηύθυναν μόνοι τους την κυκλοφορία στις οδικές διασταυρώσεις : πλήθος εθελοντών είχε αναλάβει αυτή τη δουλειά για μερικές ώρες.

Οι ομάδες λαϊκής άμυνας ήταν καλύτερες από οποιαδήποτε αστυνομική προστασία. Η κυβέρνηση είχε διατάξει ταυτόχρονα την απόσυρση της αστυνομίας και το άνοιγμα των φυλακών, αποφυλακίζοντας δολοφόνους και κλέφτες, ώστε να προκαλέσει λαφυραγωγία. Όπως αποδείχτηκε αργότερα, ορισμένοι από τους αστυνομικούς συμμετείχαν στην αναταραχή που ακολούθησε. Η πρώτη νύχτα υπήρξε τρομερή για όλους μας. Άσχημες ειδήσεις έρχονταν από παντού, ουρλιαχτά, μάχες, πυροβολισμοί και φωτιές. Νιώθαμε τρομερά εκτεθειμένοι. Πολλά διαμερίσματα υπέστησαν διαρρήξεις, καταλήψεις και πλιάτσικο. Τα θύματα ήταν τόσο πλούσιοι, όσο και φτωχοί. Η κυβέρνηση,ενδεχομένως, να έτρεφε την ελπίδα, ότι μέσα από αυτό το χάος θα αποπρσαντόλιζε την προσοχή του λαού από τις διαδηλώσεις ενάντια στις αδικίες του καθεστώτος. Πέτυχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα: να οργανωθούν οι γειτονιές.

Τη νύχτα, αγόρια και άνδρες που διψούσαν για περιπέτεια, οπλισμένοι έκαναν περιπολίες στους δρόμους. Ξαφνικά ο λαός είχε συναισθανθεί τη δύναμή του. Γρήγορα εδραιώθηκε ένα σύστημα, σύμφωνα με το οποίο κάθε σπιθαμή δρόμου ελεγχόταν από παρατηρητήρια ανθρώπων στις γειτονιές. Οι ατομικές περιπολίες βρίσκονταν σε επαφή μεταξύ τους και γνώριζαν επακριβώς την παραμικρή κίνηση στη περιοχή. Οι άνδρες φύλαγαν σε βάρδιες, έτσι ώστε καθένας να μπορεί να κοιμηθεί έστω και για λίγο. Ήταν πράγματι εκπληκτικό.

Ο λαός δεν ήταν άοπλος.

Κατά τη διάρκεια της μέρας κανείς δε μπορούσε να βγει από το σπίτι του χωρίς να έχει ένα όπλο, είτε αυτό ήταν σουγιάς, σπρέϋ μαλλιών με έναν αναπτήρα, ξύλινη ράβδος ή σπαθί. Καθένας ήταν προετοιμασμένος να υπερασπιστεί τον εαυτό του/της. Μέσα σε δύο μέρες η κατάσταση είχε ομαλοποιηθεί. Ένας σωρός εγκληματίες και λαφυραγωγοί είχαν πιαστεί από το λαό και είχαν παραδοθεί στη στρατιωτική αστυνομία. Η ατμόσφαιρα ξαφνικά είχε φωτιστεί και οι άνθρωποι από τη στιγμή που είχαν φανεί ικανοί να κάνουν κάτι, να παρακινήσουν κάτι, να επιφέρουν την αλλαγή ακτινοβολούσαν μια αισιοδοξία χαράς για το μέλλον,. Ξαφνικά αντίκριζε κανείς απλούς πολίτες να καθαρίζουν τους δρόμους. Τι εντυπωσιακή απεικόνιση της υπευθυνότητας!

Καταλύτης για αυτήν την εξέλιξη είχε αποτελέσει η εξέγερση των Τυνήσιων μερικές βδομάδες νωρίτερα και η παραίτηση του Μπεν Αλί. Οι Αιγύπτιοι παρακολουθούσαν από κοντά αυτές τις εξελίξεις. Η επανάσταση στην Τυνησία είχε ξεκινήσει, όταν ένας νεαρός άνδρας θυσιάστηκε σε δημόσια θέα. Στην Αίγυπτο, τρεις άνδρες είχαν ακολουθήσει απελπισμένα το παράδειγμά του. Παρότι το περιστατικό είχε προξενήσει ισχυρή ανησυχία, ωστόσο για ένα διάστημα η Αίγυπτος παρέμενε ακόμα ήσυχη. Μέχρι την 25η Ιανουαρίου, την “Ημέρα της Αστυνομίας” η οποία είχε  “ανακαλυφθεί” πριν από δύο χρόνια ως ημέρα για τον εορτασμό της αστυνομίας ή για να γίνει πιο φιλικός ο λαός απέναντι στο καταπιεστικό αστυνομικό σύστημα μέσα από μια επιπλέον μέρα αργίας. Είναι άξιο προσοχής, πάντως, πόσο κυνικά πρόφερε πάντα ο κόσμος τη φράση “Ημέρα της Αστυνομίας”.

Παρά την επιφανειακή ησυχία, τα πράγματα μετά τα γεγονότα της Τυνησίας οδηγούνταν σε όξυνση. Πλήθος διαδηλώσεων είχε ανακοινωθεί για την “Ημέρα της Αστυνομίας”. Ήταν ξεκάθαρο, ότι αυτή τη φορά δεν θα επρόκειτο ξανά για μέρα-ρεπό της αστυνομίας ή  μια μέρα που ο κόσμος θα γιόρταζε προς τιμήν της. Μέλη των ειδικά εκπαιδευμένων αστυνομικών σωμάτων για την αποκατάσταση της τάξης (ΜΑΤ) είχαν τοποθετηθεί στο κέντρο της πόλης, προκειμένου να διαλύσουν τις επικείμενες διαδηλώσεις. Η εξάρτυση αυτών των αστυνομικών περιλαμβάνει κράνη, ρόπαλα και ακρυλικές ασπίδες. Όπως ένας στρατός βηματίζουν στο έδαφος με ενιαίο βήμα, φορώντας βαριές μπότες και δημιουργώντας έναν εκκωφαντικό θόρυβο. Συνοδεύουν κάθε διαδήλωση, έτοιμοι να ακολουθήσουν τυφλά τις διαταγές των ανωτέρων τους, ανεξάρτητα αν αυτό σημαίνει απλά να παρακολουθούν χωρίς να επεμβαίνουν, να παρεμποδίζουν ή ακόμα και να χτυπούν και να καταστρέφουν πράγματα. Οποιοσδήποτε έχει παραστεί σε μια διαδήλωση στην Αίγυπτο γνωρίζει αυτή την τρομακτική μαύρη μάζα των αστυνομικών με το κενό βλέμμα. Οι άνθρωποι ανατριχιάζουν από το φόβο τους, καθώς ενώπιον αυτής της πανίσχυρης ανώτερης δύναμης συναισθάνονται τη δικής τους αδυναμία.

Ωστόσο, αυτή τη φορά τα ΜΑΤ δεν ήταν πλέον σε θέση να συγκρατήσουν τις μάζες. Ο λαός ήθελε να ακουστεί η φωνή του. Η κτηνώδης αντίδραση των ΜΑΤ προξένησε ένα κύμα διαμαρτυριών και οδομαχιών στην Αίγυπτο. Η λαϊκή οργή και δυσαρέσκεια εξερράγη μέσα από αγριότερες διαδηλώσεις και συγκρούσεις. Ξαφνικά ο λαός έπαψε να φοβάται και εξεγέρθηκε. Η 5η Ιανουαρίου μετονομάστηκε σε “Ημέρα του Μίσους”. Αυτή την ημέρα ξεκίνησε η επανάσταση στην Αίγυπτο. Κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών, μια περίεργη ένταση υπήρχε στον αέρα. Ήταν άραγε αρκετό στους Αιγύπτιους το ότι διαδήλωσαν για μία και μοναδική φορά, ώστε να επιστρέψουν μετά στις κανονικές ζωές τους ή θα μήπως θα συνέχιζαν;

Η αστυνομία είχε αντιμετωπίσει τους διαδηλωτές με την πιο ωμή βαρβαρότητα, προβαίνοντας σε χρήση δακρυγόνων και πλαστικών σφαιρών που τραυμάτισαν πολλούς και σκότωσαν μερικούς. Σε ορισμένες περιοχές το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας υπέστη βλάβες. Το κράτος είχε προβεί σε μια επίδειξη της βάρβαρης ισχύος του. Ενώ οι μάχες συνεχίζονταν στις αγροτικές περιοχές, αντίθετα στο Κάιρο τα πράγματα παρέμεναν σχετικά ήσυχα. Όλοι, εκεί, ανέμεναν την Παρασκευή. Σε άλλες περιπτώσεις,συνήθως οι αυθόρμητες διαμαρτυρίες ξεσπούσαν μετά τις πρωινές προσευχές της Παρασκευής.

Όμως τη συγκεκριμένη Παρασκευή οι διαμαρτυρίες βγήκαν εκτός ελέγχου. Η κυβέρνηση είχε διακόψει τις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας προκειμένου να παρεμποδιστεί η επικοινωνία και ο συντονισμός ανάμεσα στους διαδηλωτές. Με αφορμή αυτό το συμβάν ανοικτής  καταπίεσης από το καθεστώς ενισχύθηκε σε τέτοιο βαθμό η οργή του λαού, ώστε να οικοδομηθεί μια κοινή συναίνεση υπέρ του τερματισμού του.

Μια φίλη μου που ζει στην αντίθετη πλευρά της πόλης, κοντά στο αεροδρόμιο, μου αφηγήθηκε  πως εξελίχτηκε η κατάσταση στην περιοχή της: Αμέσως μετά την προσευχή, κάποιος κάλεσε   τον  κόσμο που βρισκόταν στο δρόμο να κατευθυνθεί στην πλατεία Ταχρίρ. 'Ανδρες, γυναίκες και παιδιά όλοι ενώθηκαν αυθόρμητα μαζί του. Σύντομα μετατράπηκαν σε μία μάζα από χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που διαδήλωναν και προχωρούσαν συντεταγμένα προς την πλατεία Ταχρίρ.

Μερικές εκατοντάδες μόνο μέτρα από την πλατεία Ταχρίρ, και αφού είχε διανύσει αρκετά  χιλιόμετρα, η διαδήλωση χτυπήθηκε από την αστυνομία με δακρυγόνα αναγκάζωντας τον κόσμο να διαλυθεί . Η φίλη μου κατάφερε να φτάσει μόνη της στο σπίτι, όμως για πολλές ώρες δεν είχε κανένα νέο από την κόρη, το γιο της και τον αδερφό της, οι οποίοι είχαν ενωθεί με τις εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτών που μάχονταν υπέρ του δικαιώματός τους στην ελευθερία του λόγου.

Στους δρόμους γίνονταν λυσσώδεις μάχες. Κυβερνητικές εγκαταστάσεις πυρπολήθηκαν, ενώ το κτήριο του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος (NDP) καταστράφηκε ολοσχερώς. Αστυνομικά τμήματα δέχτηκαν επιθέσεις. Οι αστυνομικές κλούβες, αυτά τα μισητά “κουτιά”,είχαν παραδοθεί στις φλόγες. Τίποτα δεν ήταν σε θέση πια να συγκρατήσει τον λαό. Με κίνδυνο της ζωής τους, θαρραλέοι νέοι μάζευαν τα απεχθή δακρυγόνα που δέχονταν και αμέσως τα πετούσαν πίσω. Οι διαδηλωτές αμύνονταν σθεναρά ενάντια στην κυβερνητική βία και διεκδικούσαν οργισμένα την παραίτηση του Προέδρου. Στο τέλος, πολλοί ήταν τραυματίες και μερικοί νεκροί.

Η μεταστροφή των ΜΜΕ της Δύσης.

Ενώ τα δυτικά μέσα ενημέρωσης είχαν μεταστρέψει τη στάση τους από την αρχική  αλληλεγγύη που έδειχναν στο Μουμπάρακ σε μια αλληλέγγυα στάση προς τους διαδηλωτές και εν γένει τις δημοκρατικές δομές, εμείς εδώ ήμασταν απασχολημένοι με τη διαχείριση των ζωών μας κάτω από τις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Τόσο η κινητή τηλεφωνία όσο και το διαδίκτυο βρίσκονταν ακόμα εκτός λειτουργίας. Πολλοί ήταν οι αστυνομικοί που είχαν εξαφανιστεί από τους δρόμους. Εθελοντές κατηύθυναν την κυκλοφορία στις μεγάλες διασταυρώσεις και τους κύριους οδικούς άξονες, ενώ αστυνομικές κλούβες που ακόμη ανέδιδαν καπνό έκλειναν το δρόμο. Ο στρατός είχε φτάσει στο κέντρο της πόλης. Τανκς κυκλοφορούσαν ή είχαν σταθμεύσει σε πολλά σημεία στο κέντρο της πόλης, επανδρωμένο το καθένα με ένα μόνο νεαρό στρατιώτη. Η μάχη ανάμεσα στο λαό και την αστυνομία συνεχιζόταν. Μια φορά, ενώ ήμουν με το αυτοκίνητο αναγκάστηκα γρήγορα να κάνω αναστροφή και να οπισθοχωρήσω εξαιτίας των ξαφνικών πυροβολισμών μπροστά σε ένα αστυνομικό τμήμα.

Μολονότι το κουράγιο και η αίσθηση της αλλαγής επικρατούσαν, κανείς εντούτοις δε γνώριζε που θα οδηγούσε αυτό το “ταξίδι”. Το Κάιρο είχε αποκλειστεί από την παγκόσμια σφαίρα. Η εκπομπή του τηλεοπτικού καναλιού Αλ Τζαζίρα είχε διακοπεί, ενώ το διαδίκτυο και η κινητή τηλεφωνία δε λειτουργούσαν. Ταυτόχρονα, οι ανησυχίες αναφορικά με τη διαβίωση αυξάνονταν. Στα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης δεν υπήρχαν πλέον διαθέσιμα χρήματα, ενώ οι τιμές των τροφίμων είχαν αυτομάτως φτάσει στα ύψη και πολλά αγαθά σπάνιζαν. Επικρατούσε μια έντονη αίσθηση ανασφάλειας. Διαδηλωτές κοιμούνταν στην πλατεία Ταχρίρ, ενώ διαδηλώσεις εκδηλώνονταν και σε άλλα σημεία της πόλης. Στην επαρχία οι μάχες συνεχίζονταν. Για να μετακινηθεί κανείς ή να φτάσει στο κέντρο της πόλης έπρεπε να περπατήσει χιλιόμετρα, καθώς δεν υπήρχαν λεωφορεία ή ταξί και η βενζίνη για τα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ήταν περιορισμένη.

Παρ' όλ' αυτά το ποτάμι των διαδηλωτών κυλούσε με ορμή και μέρα με τη μέρα το κίνημα διαμαρτυρίας γινόταν ισχυρότερο.

Μεταβήκαμε στην πλατεία Ταχρίρ, όπου συναντήσαμε πολλούς φίλους και γνωστούς. Όλοι μας απολαμβάναμε την ατμόσφαιρα. Μας έδινε κουράγιο να πιστεύουμε ότι στο τέλος η επανάσταση θα ήταν νικηφόρα. Οι διαδηλωτές είχαν ως τώρα συμφωνήσει σε ορισμένους κοινούς στόχους:

• παραίτηση του προέδρου

• τερματισμό των μέτρων έκτακτης ανάγκης και όλων των περιοριστικών της ελευθερίας νόμων

• διάλυση του κοινοβουλίου, η ανάδειξη του οποίου προήλθε από εκλογική νοθεία

• μεταβατική κυβέρνηση με εκπροσώπους από τα δημοκρατικά κόμματα μέχρι τη διενέργεια νέων εκλογών

• κατάρτιση νέου συντάγματος.

Ωστόσο, η παραίτηση δεν περιλαμβανόταν στις σκέψεις του Μουμπάρακ. Παρά μόνο, πρότεινε ως υποψήφιο για τη θέση του αντιπροέδρου τον Ομάρ Σουλεϊμάν και υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις. Προέβη σε ανασχηματισμό πέντε μελών του υπουργικού συμβουλίου και αυτό ήταν όλο. Δεν έγινε καμιά αναφορά στην κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που για τριάντα χρόνια ευθυνόταν για τις εγχώριες πολιτικές καταπίεσης και οι περισσότερες κυρώσεις κατά του πληθυσμού διατηρήθηκαν. Η κυβέρνηση είχε εκδώσει μια διαταγή για απαγόρευση της κυκλοφορίας. Ωστόσο οι ώρες ισχύος της απαγόρευσης καθημερινά μεταβάλλονταν και κανείς πλέον δεν ήταν σίγουρος για τη διάρκειά τους. Η κυβέρνηση, απειλούσε ότι θα ενισχύσει την απαγόρευση της κυκλοφορίας, αλλά ωστόσο  κάτι τέτοιο για πολλούς θεωρούνταν μια αμφισβητήσιμη απειλή, από τη στιγμή που δεν υπήρχε πλέον αστυνομία για να ενισχυθεί. Τη νύχτα, οι δρόμοι φρουρούνταν ακόμα από ιδιώτες, οι οποίοι με μπλόκα περιόριζαν την κυκλοφορία. Παρά τις απαγορεύσεις, εγώ όπως και πολλοί άλλοι ήμουν έξω σχεδόν κάθε μέρα και νύχτα. Τα καφέ και τα εστιατόρια εξαιτίας της απαγόρευσης κυκλοφορίας έκλειναν τον αργότερο μεταξύ 5 με 6 (το απόγευμα) και κατά συνέπεια οι δρόμοι στο κέντρο της πόλης έμοιαζαν τη νύκτα σχεδόν νεκροί.

Και ύστερα συνέβη η επίθεση στην πλατεία Ταχρίρ. Το καθεστώς εκδίκηθκε βιαία με μια σφαγή. Την Τετάρτη, 2 Φεβρουαρίου, δήθεν διαδηλωτές υπέρ του Μουμπάρακ έκαναν έφοδο στην πλατεία και προσπάθησαν να την εκκαθαρίσουν από τους διαδηλωτές. Ήταν μια τρομακτική σύγκρουση. Πριν από το συμβάν, βουλευτές και κυβερνητικοί εκπρόσωποι είχαν θεαθεί στις φτωχότερες γειτονιές, να προσφέρουν σε πολίτες μεγάλα χρηματικά ποσά για να συμμετάσχουν στην υποτιθέμενη  διαδήλωση υποστήριξης υπέρ του Μουμπάρακ. Τους πρόσφεραν δε ακόμη μεγαλύτερα ποσά για να εκκαθαρίσουν την πλατεία από τους αντιφρονούντες. Είχαν κινητοποιηθεί ακόμα και αστυνομικοί με απλά ρούχα και πληρωμένοι μισθοφόροι, των οποίων τις υπηρεσίες είχαν εξασφαλίσει διεφθαρμένοι κερδοσκόποι του καθεστώτος. Τα παραπάνω δεν αποτελούν μια ανυπόστατη δήλωση, καθώς υπάρχουν επίσημες αποδείξεις που τα επιβεβαιώνουν. Μεταξύ αυτών που προσελήφθησαν ήταν ακόμα και καβαλάρηδες και άνδρες με καμήλες.

Οι διαδηλωτές ωστόσο δεν είχαν επιτρέψει παρά  μόνο  σε άοπλους πολίτες  να εισέλθουν στην πλατεία, την ώρα που οι δήθεν υπερασπιστές του Μουμπάρακ ήταν βαριά οπλισμένοι με μαχαίρια, πέτρες και ρόπαλα. Η στρατιωτική αστυνομία που έλεγχε τους δρόμους γύρω από την πλατεία είχε επιτρέψει σ' αυτήν την οπλισμένη ορδή βανδάλων να εισέλθει ανενόχλητη. Μετά απ' αυτό είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για την ουδετερότητα του στρατού ή πολύ περισσότερο για την προθυμία του να προστατεύσει το λαό.

Μια σχεδόν νεκρή πόλη.

Την επόμενη μέρα η πόλη ήταν νεκρή, καθώς ο περισσότερος κόσμος δεν τολμούσε να βγει από τα σπίτια του. Η ένταση που επικρατούσε ήταν μεγάλη. Πολλοί είχαν αποθαρρυνθεί και απογοητευμένοι παρέμεναν στο σπίτι τους, παρά τις διαμαρτυρίες οι οποίες εκδηλώνονταν τόσο στην πλατεία Ταχρίρ όσο και σε ολόκληρη τη χώρα. Άλλοι δε είχαν αποκαρδιωθεί και αναρωτιόνταν αν οι διαμαρτυρίες ήταν σε θέση να ανατρέψουν το καθεστώς, ενώ δεν έπαυαν να φοβούνται, ότι εν τέλει θα επικρατήσουσε η παλινόρθωση. Ο φιλικός και πάντοτε με διάθεση εξυπηρέτησης Αιγυπτιακός λαός δεν υπήρχε πια. Όποιος έβγαινε μια βόλτα στους δρόμους, ερχόταν αντιμέτωπος με ομάδες επιθετικών νεαρών, ενώ  δε μπορούσε να διακρίνει αν επρόκειτο για απλούς πολίτες ή για αστυνομικούς.Η κρατική τηλεόραση ισχυριζόταν ότι οι διαμαρτυρίες υποκινούνταν από ξένες μυστικές υπηρεσίες. Επιθέσεις είχαν σημειωθεί ενάντια και σε ξένους δημοσιογράφους και ξένα τηλεοπτικά συνεργεία.

Την επόμενη μέρα αναγκάστηκα να μεταβώ στον τηλεοπτικό σταθμό προκειμένου να αντικαταστήσω μια συνάδελφό μου (τη Σάρα) και τότε ήταν που αντιλήφθηκα με τα ίδια μου τα μάτια σε τι κίνδυνο βρίσκονταν οι ξένοι δημοσιογράφοι. Ήμασταν υποχρεωμένοι να κλειδωνόμαστε και να σφαλίζουμε τις πόρτες ενώ ταυτόχρονα αναγκαζόμασταν να κλείνουμε τα φώτα και να δουλεύουμε στο σκοτάδι χρησιμοποιώντας μόνο το φως από τις οθόνες των υπολογιστών, για να αποφύγουμε να γίνουμε στόχος. Ήταν δε εκπληκτικό, πόσο γρήγορα είχαν αλλάξει οι κώδικες συμπεριφοράς στο δρόμο. Τη νύχτα, στο δρόμο από τη δουλειά προς το σπίτι, δε μου συμπεριφέρονταν πια με την οικεία ευγένεια. Για πρώτη φορά ένιωσα να απειλούμαι. Σε ένα μπλόκο, μια ομάδα νεαρών είχε ορμήσει προς το αυτοκίνητό μου. Ανοίγοντας απότομα την πόρτα μου, είδα στα πρόσωπά τους ζωγραφισμένη τη χαρά που κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν έν ξένο. Η άγρια αυτή  συμμορία με συνόδεψε μέχρι τον στρατιωτικό σταθμό, άπ' όπου μη έχοντας κανένα στοιχείο εναντίον μου με άφησαν ελέυθρη. Η ίδια σκηνή επαναλήφθηκε και σε άλλα μπλόκα. Η επιστροφή μου στο σπίτι μέσα από έναν έρημο κεντρικό δρόμο μιας φτωχικής περιοχής  είχε μετατραπεί σε μια δοκιμασία για γερά νεύρα.

Σαφώς, ο στρατός δεν ήθελε αφενός να υποστηρίξει τους διαδηλωτές και αφετέρου ήθελε να αποκλείσει τους ξένους από το προσκήνιο και να παρεμποδίσει οποιαδήποτε μετάδοση πληροφορίας προς τα έξω. Λεγόταν μάλιστα, ότι ο στρατός δε θα πυροβολούσε τον κόσμο, αλλά ούτε και θα  διευκόλυνε την πρόσβαση του προς την πλατεία Ταχρίρ. Έως τώραΑιγύπτιοι  και ξένοι εγκατέλειπαν τη χώρα γεμάτη ανησυχία. Μέλη της εξουσιαστικής ελίτ εγκατέλειπαν τη χώρα με τα ιδιωτικά τους τζετ. Δεν υπήρχαν πια τακτικά δρομολόγια πτήσεων και οι πρεσβείες ναύλωναν αεροπλάνα. Αποφάσισα να παραμείνω. Ένιωθα ακόμα ασφαλής. Είχα την αίσθηση ότι η παραπαίουσα κυβέρνηση με τις συγκεκριμένες ενέργειες της εις βάρος των ξένων προσπαθούσε να παγιδεύσει τους Αιγύπτιους οδηγώντας τους στην απομόνωση. Ήμουν έτοιμη να επωμισθώ τις συνέπειες μιας περιορισμένης διαβίωσης υπό δυσχερείς συνθήκες και ένιωθα μεγάλη αλληλεγγύη προς τους Αιγύπτιους, η πατρίδα των οποίων για πολλά χρόνια είχε γίνει το σπίτι μου. Το να θέσω την κόρη μου σε κίνδυνο δεν ήταν καθόλου εύκολη απόφαση. Ωστόσο, η εντυπωσιακή ικανότητα οργάνωσης που είχαν επιδείξει οι Αιγύπτιοι μου έδινε σιγουριά, ότι θα ήταν σε θέση να προβούν σε μια ορθολογική διαχείριση της χώρας τους, από τη στιγμή που θα είχαν πετύχει στο στόχο τους. Υπάρχουν άλλωστε αρκετοί έξυπνοι άνθρωποι στην Αίγυπτο για να κυβερνήσουν τη χώρα  καλύτερα απ' ότι τώρα.

Το επίκεντρο τώρα βρισκόταν στην πλατεία Ταχρίρ. Εκεί, πολλοί διαδηλωτές διατηρούσαν τις θέσεις τους. Μολονότι  η χώρα σπαράσσοταν ολόκληρη από άγριες μάχες, εντούτοις η Πλατεία είχε μετατραπεί σε ένα διεθνές σύμβολο της αναζήτησης του αιγυπτιακού λαού για την ελευθερία. Οι διαδηλωτές συνέχιζαν να διεκδικούν την παραίτηση του Προέδρου, τη διάλυση του κοινοβουλίου, τον τερματισμό της τριακονταετούς διάρκειας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης και τη σύνταξη νέου Συντάγματος. Λόγω της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, ένα μέρος του υφιστάμενου Συντάγματος είχε καταστεί για πολλά χρόνια κατ' ουσίαν άκυρο και λειτουργούσε ως ένα εργαλείο νομιμοποίησης των αδικιών του καθεστώτος και καταπίεσης του λαϊκού αγώνα για τη δημοκρατία. Παρά ωστόσο τον όγκο των διαδηλώσεων, μέχρι στιγμής δεν είχε ληφθεί καμία εσπευσμένη  απόφαση. Εκτός από το γεγονός ότι ο Μουμπάρακ είχε ορίσει ως αντιπρόεδρο του τον Ομάρ Σουλεϊμάν, δεν είχε συμβεί τίποτε άλλο. Καμία ελπίδα δεν διαφαινόταν για την παραίτηση του Προέδρου. Εκείνες τις μέρες είδα πολλούς ανθρώπους να χάνουν την αυτοκυριαρχία τους, ενώ καμιά λέξη δεν ήταν πια ικανή να τους παρηγορήσει. Ύστερα από τις πρώτες μέρες ευφορίας, η αγριότητα του παλαιού καθεστώτος είχε ολότελα αποκαρδιώσει το λαό.

Η πόλη προσπερνούσε την επόμενη μέρα της σφαγής και αργόσυρτα έβγαινε από το λήθαργο: με απροθυμία οι άνθρωποι άρχισαν να ξαναζούν την καθημερινότητά τους. Το διαδίκτυο είχε επανέλθει και πολλοί ήταν εκείνοι που προσπαθούσαν να επιστρέψουν στις δουλειές τους. Ακόμα και οι τράπεζες επρόκειτο σύντομα να ανοίξουν για χρηματικές συναλλαγές. Ο κόσμος από την άλλη συνέχιζε να στηρίζει τους διαδηλωτές που για δύο βδομάδες είχαν αντέξει στην πλατεία Ταχρίρ.  Η αποφασιστικότητά τους να παραμείνουν στην πλατεία είχε αποδειχθεί παραπάνω από αξιοθαύμαστη, παρά τις εξαιρετικά κρύες και γεμάτες αέρα νύχτες αυτή την εποχή του χρόνου. Κατά τη διάρκεια της μέρας, όποιος διέθετε έστω και λίγο ελεύθερο χρόνο μετέβαινε στην πλατεία, παρά το γεγονός ότι αποτελούσε μια οδύσσεια να φτάσει κανείς εκεί μέσα από όλα αυτά τα μπλόκα και τα σημεία ελέγχου.

Για δύο μέρες ήμουν κι εγω εκεί. Συμπέραινα, ότι δεν επρόκειτο απλά για μια επανάσταση της γενιάς του Facebook, όπως είχε προπαγανδιστεί από τα μέσα ενημέρωσης. Σίγουρα, η γενιά του Facebook, μπορεί να είχε συμβάλει στο να γνωστοποιήσει την επανάσταση σε όλο τον κόσμο μέσα από φωτογραφίες και ανταποκρίσεις, εντούτοις ήταν αξιοσημείωτο εξαρχής ότι Αιγύπτιοι κάθε γενιάς, τάξης και κοινωνικού επιπέδου είχαν συμμετάσχει σε αυτήν την επανάσταση: με συγκίνησε ιδιαίτερα μια γυναίκα μαζί με την κόρη της. Η γυναίκα μου χαμογέλασε και με ρώτησε πολύ φιλικά, αν βρισκόμουν εκεί για πρώτη φορά. Τα ρούχα της υποδήλωναν την απλή καταγωγή της: ήταν καλυμμένη με μια μακρυμάνικη μπλούζα και μια μακριά φούστα. Ήξερε κάποια αγγλικά, αλλά προτίμησε να μιλήσει στα αραβικά. Ακτινοβολούσε μια σιωπηλή αξιοπρέπεια. Μου είπε ότι η οικογένειά της και η ίδια κοιμόντουσαν στην πλατεία από τις 25 Ιανουαρίου. Όλοι είχαν αφήσει τις δουλειές τους για να συνδράμουν στη νίκη της επανάστασης. “Αυτό ήταν το πιο σημαντικό πράγμα  προς το παρόν”, δήλωσε, “αργότερα θα υπήρχε χρόνος να επιστρέψουν στις δουλειές τους, προ το παρόν αυτό που μετράει είναι να δημιουργήσουμε μια ζωή άξια να τη ζεις”. Τη ρώτησα, πόσο σκόπευε να παραμείνει. Με κοίταξε και απάντησε πεπεισμένα: “Μέχρι να παραιτηθεί!”.

Διαθέτοντας καλή οργάνωση.

Η πλατεία ήταν εξαιρετικά καλά οργανωμένη και επικρατούσε μια ειρηνική και θετική ατμόσφαιρα. Παραπέρα, τα κυβερνητικά όργανα που έλεγχαν την πρόσβαση προς την πλατεία προσπαθούσαν να πείσουν ότι οι διαδηλώσεις είχαν πλέον τελειώσει και ότι μόνο μια ομάδα λίγων ταραχοποιών διατηρούσε ακόμα την πλατεία. Ωστόσο, στην πλατεία έμενε κανείς έκθαμβος από το γεγονός του πόσο διαφορετικοί άνθρωποι συνυπήρχαν εκεί προσπαθώντας να εναρμονίσουν τις απόψεις τους μέσα από τον κοινό τους στόχο.

Οι διαδηλωτές απομάκρυναν συνεχώς τα σκουπίδια οπότε η πλατεία παρέμενε καθαρή. Παντού, άνθρωποι κρεμούσαν αφίσες που είχαν φτιάξει μόνοι τους. Ένας τοίχος γεμάτος με φωτογραφίες όσων είχαν σκοτωθεί μας υπενθύμιζε ότι αυτό που συνέβαινε δεν ήταν απλά άλλο ένα μεγάλο πάρτυ. Συντηρητικοί και προοδευτικοί συζητούσαν γεμάτοι ζωντάνια. Υπήρχαν ορισμένοι που τακτικά προσεύχονταν, ενώ είχαν δημιουργηθεί “εικαστικές γωνιές”, όπου ορισμένοι ζωγράφιζαν και καλλιτέχνες οργάνωναν δρώμενα. Παντού ακούγονταν τυμπανοκρουσίες που δίναν το ρυθμό στα συνθήματα της διαδήλωσης. Μια σκηνή είχε στηθεί, απ' όπου περισσότερο ή λιγότερο γνωστοί υποστηρικτές της επανάστασης εκφωνούσαν λόγους. Ποικίλα forums συζήτησης για την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ομάδων είχαν οργανωθεί παντού. Στις εξόδους της πλατείας, γιατροί είχαν κατασκευάσει αυτοσχέδιες κλινικές, όπου περιέθαλπαν τους αρρώστους και τους τραυματίες. Τεθωρακισμένα είχαν περικυκλώσει την πλατεία. Άνδρες και νέοι κάθονταν γύρω τους, ακόμα και στις ρόδες και στις αλυσίδες για να αποτρέψουν οποιαδήποτε κίνησή τους προς την πλατεία που θα περιόριζε το χώρο για τους διαδηλωτές.

Μέσα από μια εμπειρία που είχα κατάλαβα, ότι η συνείδηση αυτών των απλών ανθρώπων για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους είχε ξυπνήσει. Ένα πρωί είχα μεταβεί στην πλατεία Ταχρίρ με δύο σακούλες γεμάτες κρουασάν, ώστε να τις προσφέρω ως ένδειξη υποστήριξης προς τους διαδηλωτές. Ωστόσο, ο στρατιωτικός αξιωματούχος που βρισκόταν στο σημείο ελέγχου μου απαγόρευσε την είσοδο, ισχυριζόμενος ότι δεν  επιτρεπόταν να εισάγω τρόφιμα στο χώρο της πλατείας. Μου προξένησε τόσο μεγάλη οργή το θέαμα όλου αυτού του σωρού τροφίμων, τα οποία είχαν καταλήξει στα σκουπίδια, με αποτέλεσμα να μην μπορώ να δεχτώ την άρνησή του τόσο εύκολα. Έτσι, μετά από λίγο πήγα ξανά πίσω στο σημείο ελέγχου, ζητώντας τους να μου επιστρέψουν τις τσάντες με τα τρόφιμα. Μου το αρνήθηκε δίοτι ό,τι μάζευαν το πετούσαν  μέσα σε ένα άρμα και τους ήταν δύσκολο μετά να το ξεχωρίσουν. Τότε ήταν που ξεκίνησα έναν καυγά και ήμουν προετοιμασμένη να τον συνεχίσω μέχρι του σημείου εκείνου που θα έδειχναν κάποια προθυμία να μου επιστρέψουν τα τρόφιμα.

Στο μεσοδιάστημα, όλο και περισσότεροι συνέρρεαν προς την πλατεία κρατώντας σακούλες με τρόφιμα, ρούχα και κουβέρτες, οι οποίο δεν ήταν διατεθειμένοι σε καμία περίπτωση να τα παρατήσουν. Ξαφνικά ένας άνδρας, ντυμένος με μία παραδοσιακή στολή της υπαίθρου, φώναξε στους υπόλοιπους άνδρες που ήταν μαζί του να αρχίσουν μια καθιστική διαμαρτυρία λόγω  της άρνησης των αστυνομικών  να τους επιτρέψουν την είσοδο στην πλατεία μαζί με τα τρόφιμά τους. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν φτωχοί προερχόμενοι από το Νότο της Αιγύπτου και είχαν έρθει κρατώντας μεγάλες πλαστικές τσάντες, με σκοπό να μείνουν στην πλατεία Ταχρίρ. Εν τω μεταξύ  αφού είχα πάρει πίσω τις σακούλες μου με τα τρόφιμα, κατευθύνθηκα προς την ομάδα αυτών των ανδρών και έκατσα ανάμεσά τους. Ήταν μια αυθόρμητη διαμαρτυρία, την οποία πάντα προσδοκούσα. Ένας από το πλήθος εφηύρε το σύνθημα: “καθιστική διαμαρτυρία μέχρι τα τρόφιμα να μπουν στην πλατεία”. Φώναζε το σύνθημα δυνατά και οργισμένα, ενώ όλοι οι υπόλοιποι το επαναλάμβαναν μετά από αυτόν εν χορώ. Το πλήθος γρήγορα αυξήθηκε, σύντομα έγιναν εκατοντάδες. Η καθιστική διαμαρτυρία καταλάμβανε όλο το χώρο μέχρι την έξοδο προς την γέφυρα Κασρ Ελ Νιλ. Όλοι είχαν υψώσει τα χέρια τους, κρατώντας και από λίγο φαγητό. Μετά από μισή ώρα και έχοντας χάσει την ψυχραιμία τους,οι στρατιωτικοί μας επέτρεψαν να εισέλθουμε στην πλατεία μαζί με τα τρόφιμα! Ήταν μια στιγμή ψυχικής ανάτασης! Μέχρι πριν λίγο, οι άνθρωποι δεν είχαν καμιά συναίσθηση της δύναμής τους. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχε υπάρξει ξανά μια τέτοια τολμηρή διαμαρτυρία και μία τέτοια αλληλεγγύη ανάμεσα στον κόσμο.

Μέρος 2ο

Κάιρο

10 Φεβρουαρίου

Την Πέμπτη ήμασταν πλέον σίγουροι ότι η ώρα είχε φτάσει. Ολόκληρη τη μέρα υπήρχε έντονη φημολογία ότι η αστυνομία θα επιχειρούσε να εκκαθαρίσει την πλατεία με τη βία, κάνοντας χρήση χημικών αερίων που προκαλούν νευρική παράλυση ή ακόμα και πραγματικών πυρών. Η φημολογία βασιζόταν σε αξιόπιστες πληροφορίες οι οποίες είχαν διαρρεύσει από στρατιωτικούς κύκλους και είχαν ως αποτέλεσμα την πρόκληση εκτεταμένης ταραχής και έντασης. Παρ' όλα αυτά οι διαδηλωτές ήταν  ανένδοτοι στο να παραμείνουν, ακόμα κι αν το αντίτιμο ήταν εξαιρετικά υψηλό. Επικοινώνησα τηλεφωνικά με πολλούς φίλους που βρίσκονταν στην πλατεία. Δεν έβλεπαν κάποια εναλλακτική λύση. Η ανησυχία μας γι αυτούς ήταν τρομακτική. Τη νύχτα είχε βρέξει, ενώ το κρύο και ο θυελλώδης καιρός αντανακλούσε τη γενικότερη σκοτεινή ατμόσφαιρα. Εν τέλει, νωρίς το πρωί, ένας στρατιωτικός αξιωματούχος μετέβη στην πλατεία, προκειμένου να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους και να προσπαθήσει να τους καθησυχάσει. Ανακοίνωσε ότι ο Μουμπάρακ επρόκειτο να εκφωνήσει έναν λόγο. Το σκοτάδι έπεσε σύντομα. Κανείς δε γνώριζε τι έμελλε να φέρει η νύχτα.

Μου ζητήθηκε να συνδράμω ξανά στο γραφείο των ανταποκριτών κι έτσι έφυγα γρήγορα από το σπίτι για να μεταβώ εκεί. Στο γραφείο οι ρυθμοί έτρεχαν. Οι ξένες ειδησεογραφικές υπηρεσίες καλούσαν από το εξωτερικό για να μάθουν απευθείας τις τελευταίες εξελίξεις. Άνθρωποι έρχονταν και έφευγαν, δεχόμασταν κλήσεις από κόσμο που βρισκόταν στην πλατεία, ενώ η τηλεόραση ήταν διαρκώς ανοικτή για νεότερες εξελίξεις. Τότε ήταν που ξεκίνησε η ομιλία του Προέδρου. Ο Μουμπάρακ έδειχνε όπως πάντα περιποιημένος, ήρεμος, ασυγκίνητος παρά την προχωρημένη ηλικία του και την αρρώστια του. Αργότερα μαθεύτηκε ότι η συγκεκριμένη ομιλία ήταν μαγνητοσκοπημένη και ότι κατά τη διάρκεια της μαγνητοσκόπησης ο Μουμπάρακ είχε καταρρεύσει αρκετές φορές. Ωστόσο, δεν υπήρχε η οποιαδήποτε ένδειξη για κάτι τέτοιο, όταν εμφανίστηκε στο γυαλί. Σοβαρός προέβη στην ανακοίνωση μιας σειράς μεταρρυθμίσεων. Θα παρέδιδε κάποιες πτυχές της εξουσίας του στον αντιπρόεδρο Ομάρ Σουλεϊμάν, αλλά ωστόσο συγκεκριμένες προεδρικές αποφάσεις θα παρέμεναν στη δικαιοδοσία του.

Η οργή που προξένησε η ομιλία του Μουμπάρακ έγινε αυτομάτως αντιληπτή. Από το παράθυρο του γραφείου είχαμε θέα στο κομμάτι του δρόμου στην ανατολική όχθη του Νείλου μπροστά από το κτήριο της κρατικής τηλεόρασης. Ο δρόμος είχε γεμίσει από διαδηλωτές. Αντί να παραιτηθεί, ο Μουμπάρακ έχει επεκτείνει για ακόμη μια φορά την παραμονή του. Ο κόσμος δεν ήταν πλέον διατεθειμένος να αποδεχτεί κάτι τέτοιο. Το κτήριο της κρατικής τηλεόρασης ήταν αποκλεισμένο από το στρατό. Αγκυλωτά συρματοπλέγματα περικύκλωναν το χώρο. Μόνο μια σειρά στρατιωτών στεκόταν πίσω από τα συρματοπλέγματα ενωμένοι πλάι πλάι με τα όπλα τους να ακουμπούν στο έδαφος. Αυτή η εικόνα αποτελούσε μια απόδειξη της θέλησης τους να μην προβούν σε χρήση βίας: ο στρατός βρισκόταν εκεί για να προστατεύσει απλά ένα δημόσιο κτήριο, όπως ήταν αυτό της τηλεόρασης, αν κάτι τέτοιο γινόταν απαραίτητο. Οι στρατιώτες στέκονταν ακίνητοι δίχως να κάνουν την παραμικρή κίνηση. Πίσω τους μπορούσε να διακρίνει κανείς τους ανωτέρους τους να βαδίζουν ακούραστα πάνω-κάτω στο χώρο, έχοντας κολλημένα στα αυτιά τους φορητά ραδιοτηλέφωνα.

Ο λαός ήταν αποφασισμένος να παραμείνει.

Σύντομα χιλιάδες κόσμου είχαν συναθροιστεί μπροστά από τη μάντρα του κτηρίου της κρατικής τηλεόρασης. Ήταν ξεκάθαρο, ότι είχαν έρθει για να παραμείνουν έως ότου οι διεκδικήσεις τους θα γίνονταν αποδεκτές. Οι διαδηλωτές ήταν χωρίς αμφιβολία καλά οργανωμένοι, ύστερα από όλες αυτές τις βδομάδες στην πλατεία Ταχρίρ. Μέσα σε σύντομο διάστημα έστησαν μια μικρή κλινική στο βάθος και διένειμαν κουβέρτες και υπνόσακους στα υπόλοιπα σημεία. Υπό τους ήχους πολεμικών τυμπανοκρουσιών απευθύνονταν επαναλαμβανόμενες εκκλήσεις προς τον Μουμπάρακ να παραιτηθεί. Αυτό μετέδιδε τεράστια ενέργεια. Οι διαδηλωτές έκαναν φανερή με κάθε τρόπο την αποφασιστικότητά τους να μην τα παρατήσουν. Νωρίς το πρωί, όλο και περισσότεροι άνθρωποι είχαν φτάσει. Όλοι όσοι ήταν θυμωμένοι και απογοητευμένοι από την ομιλία του Μουμπάρακ προέλασαν προς την πλατεία Ταχρίρ και κατευθυνόμενοι προς το κτήριο της τηλεόρασης έσπρωχναν τα πλήθη. Το γεμάτο παλμό πλήθος είχε καταλάβει ολόκληρο τον κενό χώρο ανάμεσα στις όχθες του Νείλου και τα συρματοπλέγματα του κτηρίου της τηλεόρασης με αποτέλεσμα ο κόσμος που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή μπροστά από το αγκυλωτό συρματόπλεγμα να δέχεται ασφυκτική πίεση και να κινδυνεύει από τις αιχμηρές άκρες του. Η πιθανότητα εκδήλωσης μιας κατάστασης μαζικού πανικού δε θα μπορούσε να αποκλειστεί. Πολλοί δεν άντεξαν την πίεση του πλήθους. Εκείνοι που λιποθυμούσαν μεταφέρονταν στα χέρια πάνω από τα κεφάλια του πλήθους. Όλο και περισσότερα τύμπανα ενώνονταν με τους ήχους της διαδήλωσης, τα συνθήματα γίνονταν πιο ηχηρά, θαρρείς και με τη δύναμη των φωνών τους οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αλλάξουν τα πράγματα. Οι ιαχές δέκα χιλιάδων ανθρώπων απέπνεαν μια τεράστια δύναμη. Ο λαός ωστόσο επιδείκνυε πειθαρχία και αυτοκυριαρχία. Οι διαδηλωτές έδειχναν να έχουν υπερνικήσει όλους τους φόβους τους και να μάχονται για έναν κοινό στόχο. Συνέχιζαν ακούραστα να διεκδικούν την παραίτηση του Μουμπάρακ. Από το πρωί μέχρι που έπεσε το σκοτάδι η ένταση και η ανυπομονησία του πλήθους είχε μεγαλώσει, δίχως ωστόσο το παραμικρό αποτέλεσμα.

Κατά τη διάρκεια εκείνης της ημέρας, πήραμε μια πρώτη εικόνα του τι συνέβαινε και γευτήκαμε στιγμές μεγάλης έντασης. Οι ιαχές από τα τύμπανα του πολέμου μας συνόδευαν ολόκληρη την ημέρα στη δουλειά μας. Είδαμε το συνωστισμό και την πίεση του πλήθους μπροστά από τα αγκυλωτά συρματοπλέγματα του κτηρίου της τηλεόρασης και τους λίγους στρατιώτες που δεν είχαν κουνηθεί από τις θέσεις τους από το προηγούμενο βράδυ.

Ξαφνικά μια κοινή κραυγή ακούστηκε και όλοι ταυτόχρονα οπισθοχώρησαν. Τράβηξαν μαζί τους τα στηρίγματα που βαστούσαν το αγκυλωτό συρματόπλεγμα και άξαφνα ο φράχτης κατέρρευσε. Πριν οι μάζες προλάβουν να εφορμίσουν στο κτήριο, οι στρατιώτες είχαν αποκλείσει το κενό. Οι αξιωματικοί απευθύνονταν επειγόντως προς τους διαδηλωτές συνιστώντας να μην προχωρήσουν. Και ενώ η κατάσταση είχε φτάσει στο χείλος του γκρεμού, οι διαδηλωτές που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή γύρισαν προς τα πίσω και φώναξαν στους υπόλοιπους να σ